|
Tiếng Dân Vụ Cưỡng Chế Đồng
Tâm – Đúng Hay Sai Theo Pháp Luật Việt Nam ?
NXB Tự Do Vụ
cưỡng chế đất ở Đồng Tâm vào rạng sáng ngày 09/01/20120 đã gây ra những
cái chết thảm khốc cho cả 2 phía: người dân và lực lượng cưỡng chế. Vụ
việc này ngay lập tức trở thành điểm nóng, tạo ra hai luồng dư luận trái
ngược nhau, tranh cãi và thậm chí là chửi rủa lẫn nhau trên mạng xã hội
giữa hai bên: một bên ủng hộ bà con Đồng Tâm và bên kia ủng hộ chính
quyền. Phía ủng hộ người dân Đồng Tâm thì thương xót cho những người tử
nạn và cho rằng, công an hỗ trợ chính quyền cướp đất của dân nên phải
trả giá là thích đáng. Phía ủng hộ chính quyền thì thì khóc than cho
những người công an bị chết và cho rằng, người dân Đồng Tâm sử dụng vũ
khí thô sơ để chống lại chính quyền là phạm tội, phải trừng trị. Vậy
dưới góc nhìn của luật pháp, vụ việc này nên được hiểu như thế nào?
Về Thời Gian Tấn Công Theo
thông tin trên mạng xã hội do các facebooker đưa dựa vào nguồn tin từ
người dân Đồng Tâm, thì sự việc công an tấn công vào làng Đồng Tâm diễn
ra vào lúc 4h sáng ngày 09/01/2020. Thông tin từ phía Bộ Công an và báo
chí lề đảng thì không rõ ràng, thông báo trên cổng thông tin Bộ Công an
chỉ nói mập mờ là sáng ngày 09/01/2020, nhưng một số báo thì viết là
rạng sáng ngày 09/01/2020. Rạng sáng được hiểu là vào tầm 4-5h sáng,
nghĩa là không phải trong khung giờ làm việc hành chính. Việc
lực lượng cưỡng chế tấn công người dân vào thời điểm đêm hôm khuya khoắt
như vậy đã tạo ra một cảm giác khuất tất cho công luận và là một sai
phạm nghiêm trọng về phương diện pháp luật. Điểm b, khoản 1, điều 70
Luật đất đai năm 2013 về cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc quy định: “Thời
điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính”. Chỉ
riêng đối chiếu với điều khoản này thì chính quyền đã hoàn toàn sai khi
bắt đầu tiến hành cưỡng chế lúc 4h sáng, giờ mà người dân đang ngon giấc
trong ngôi nhà của họ.
Về Địa Điểm Tấn Công
Trước hết cần nói rõ, địa điểm tranh chấp đất đai trong vụ Đồng Tâm nằm
ở khu vực Cánh đồng Sênh, ngay sát bên cạnh sân bay Miếu Môn, đây là một
khu đất nông nghiệp, là cánh đồng mà người dân Đồng Tâm đã canh tác hàng
trăm năm qua. Còn ngôi làng mà người dân Đồng Tâm sinh sống nằm ở Thôn
Hoành. Đây là hai địa điểm hoàn toàn khác nhau và nằm cách nhau khoảng
chừng 2km (xem bản đồ).
Nhưng vào lúc rạng sáng ngày 09/01, lực lượng cưỡng chế không tổ chức
cưỡng chế đất tại Cánh đồng Sênh mà lại tổ chức tấn công vào nhà dân tại
Thôn Hoành, cụ thể là tấn công vào nhà cụ Lê Đình Kình, một thủ lĩnh
tinh thần của dân Đồng Tâm. Địa điểm này được báo Dân trí xác nhận qua
lời nói hớ của đại tá Nguyễn Bình - Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (Công
an TP Hà Nội) rằng, “khi tổ công tác vào cổng thôn Hoành (xã Đồng Tâm)
thì bị một nhóm người chống đối quyết liệt; sử dụng quả nổ, bom xăng và
2 quả lựu đạn ném vào tổ công tác”. Cuộc
tấn công này được bên tấn công chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Những hình ảnh từ
hiện trường cho thấy hàng ngàn quân được trang bị đầy đủ với áo quần bảo
hộ, khiên chắn,… Như vậy, mục tiêu của cuộc tấn công này chính là người
dân Đồng Tâm chứ hoàn toàn không phải là nhắm vào khu đất cần cưỡng chế.
Công an với đầy đủ khí giới chủ động tấn công vào nhà dân, tấn công vào
lúc nửa đêm, lúc mọi người còn đang ngủ. Chúng ta có thể nhận thấy, rõ
ràng là họ đến với mục đích bắt - giết người chứ không phải đến để giải
phóng mặt bằng. Theo
luật pháp Hoa Kỳ, công dân hoàn toàn có quyền được dùng vũ khí sát
thương để bảo vệ tính mạng, đất đai, hoặc nơi cư trú của họ. Trong một
bài viết trên Luật khoa Tạp chí, tác giả Quỳnh Vi, một luật sư ở Mỹ,
phân tích:
“Quyền được dùng vũ khí sát thương để bảo vệ tính mạng, đất đai, hoặc
nơi cư trú của công dân, đều được các tiểu bang Hoa Kỳ cho phép. Các
đạo luật tiểu bang và hệ thống án lệ của các tòa liên bang ngày nay đều
dựa vào một chuẩn mực pháp lý được cổ xúy mạnh mẽ bởi Tối cao Pháp viện
Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19. Đó là nguyên tắc, người tự vệ “không có nghĩa
vụ phải thoái lui” (no duty to reatreat).
Trước hết, chúng ta cần hiểu nghĩa vụ phải thoái lui là gì. Nghĩa vụ này
có thể hiểu nôm na là nếu một người bị người khác tấn công thì trước
tiên phải kiếm đường… né. Nếu như chẳng may tránh né không được hoặc
không thể nào chạy trốn, thì chỉ lúc đó mới được sử dụng vũ lực để tự
vệ. Lý do là vì luật pháp khuyến khích người dân tìm các phương pháp
giảm thiểu tranh chấp để tránh những hành vi bạo lực. Thế
nhưng, pháp luật Hoa Kỳ trong vòng gần 200 năm qua lại kết luận rằng,
nghĩa vụ nói trên là không cần thiết khi một người vì bảo vệ đất đai
hoặc nơi cư trú của mình mà phải sử dụng vũ lực. Tức là ở Mỹ, người dân
có quyền lập tức nổ súng tấn công kẻ xâm nhập đất đai của họ, chứ không
việc gì phải tìm đường trốn trước”. Như
vậy, nếu theo luật pháp… Hoa Kỳ thì người dân Đồng Tâm, những con người
đang ở trong ngôi nhà của họ, hoàn toàn có quyền tự vệ, có quyền chống
lại những kẻ xông vào nhà lúc nửa đêm để tấn công họ. Cả về mặt đạo đức
và mặt công lý thì hành động tự vệ của họ đều không sai. Luật
pháp Việt Nam, theo tìm hiểu của chúng tôi, dường như không có quy định
cụ thể về quyền tự vệ của người dân trước kẻ xâm phạm tư gia bất hợp
pháp (?). Tuy thế, luật Việt Nam cũng có những quy định về việc sử dụng
vũ khí đối với lực lượng công an.
Quy Định Về Sử Dụng Vũ Khí Đối
Với Công An Điểm
c, khoản 5 điều 71 Luật đất đai năm 2013 quy định: “Lực lượng Công an có
trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành
quyết định cưỡng chế thu hồi đất”. Hoàn toàn không có một quy định nào
về việc công an có quyền tấn công người bị cưỡng chế thu hồi đất. Điều
23 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ quy định: 1.
Phải căn cứ vào từng tình huống, tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi
mà đối tượng thực hiện để quyết định việc sử dụng vũ khí quân dụng; 2.
Chỉ sử dụng vũ khí quân dụng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn
chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không
tuân theo. Nếu việc sử dụng vũ khí quân dụng không kịp thời sẽ đe dọa
trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của bản thân hoặc người khác hoặc có
thể gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác thì được sử dụng
ngay; 3.
Không sử dụng vũ khí quân dụng khi biết rõ đối tượng là phụ nữ, người
khuyết tật, trẻ em, người cao tuổi, trừ trường hợp những người này sử
dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức
khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác; 4.
Trong mọi trường hợp người sử dụng vũ khí quân dụng phải hạn chế thiệt
hại do việc sử dụng vũ khí quân dụng gây ra. Khi
lực lượng công an tấn công vào nhà cụ Lê Đình Kình, họ biết rõ trong nhà
có người già (hai vợ chồng cụ Kình); có trẻ nhỏ (hai bé chắt cụ Kình) và
có rất nhiều phụ nữ, nhưng họ vẫn xông vào tấn công. Cần phân biệt rõ,
công an là bên tấn công trước, tấn công bằng vũ khí sát thương, còn
người dân chỉ chống đỡ, phản công lại khi bị tấn công. Phân biệt rõ ràng
bên tấn công và bên bị tấn công để thấy rõ tính chính nghĩa thuộc về ai. *** Chỉ
cần lướt qua việc phân tích ba điểm: thời gian tấn công, địa điểm tấn
công và quy định về sử dụng vũ khí đối với lực lượng công an thì chúng
ta có thể thấy chính quyền Hà Nội và lực lượng tấn công cưỡng chế đã
hoàn toàn sai trong cách xử lý vụ việc.
Nhưng với thói quen dám làm không dám chịu, để che đậy tội lỗi của họ và
để lèo lái dư luận đối với những người không hiểu biết pháp luật, công
an đã tung ra một lực lượng dư luận viên hùng hậu từ ngày 09/01/2020 đi
đánh phá facebook của các nhà hoạt động, những người đưa tin về vụ Đồng
Tâm; đánh phá facebook của những người quan tâm chính trị và ủng hộ lẽ
công bằng cho người Đồng Tâm. Họ dùng những ngôn từ có tính chất lăng
mạ, sỉ nhục người dân Đồng Tâm, những người không may đã chết trong cuộc
xung đột. Họ sỉ nhục cả người già, lớn tuổi như cụ Kình. Họ cố ý gây
nhiễu dư luận bằng những thông tin mập mờ đánh lận con đen như việc đưa
tin thời điểm xảy ra vụ việc là buổi sáng mà không nói rõ là 4h sáng,
giờ mà người dân đang ngủ. Địa điểm xảy ra vụ việc cũng mập mờ khi họ
nói rằng bị tấn công trong quá trình xây dựng tường rào, làm nhiều người
hiểu lầm là xảy ra tại khu đất đất tranh chấp chứ không phải trong làng,
trong nhà dân. Đồng thời cách nói mập mờ và kết tội làm cho nhiều người
tưởng rằng người dân Đồng Tâm là bên chủ động tấn công trước. Nếu
đường hoàng và minh bạch, sao chính quyền lại phải ngăn chặn phóng viên,
luật sư, nhà hoạt động đến Đồng Tâm tìm hiểu sự việc và đưa tin khách
quan? Nhà
xuất bản Tự Do sẽ sớm có những ấn phẩm, báo cáo tường trình và nghiên
cứu đầy đủ về vụ cưỡng chế đất hết sức sai trái này.
Nguồn tham khảo:
(1) SOS (FB Trịnh Bá Tư) (2) Ba chiến sỹ công an hy sinh ở Đồng Tâm (TN) (3) Quy định về thực hiện cưỡng chế đất đai (PLTP) (4) Kết luận thanh tra đất Đồng Tâm: Người dân đúng hay sai (PLTP) |