Việt
Nam - Dân Tộc Rời Rạc Và Đầy Sân Hận?
(Hay
là
thư gửi toàn thể
“cuốc dân” đồng bào sau vụ tranh cãi
Quách Hạo Nhiên
1. Mở đầu: Kính
thưa “các thể loại.. kính”, các vị nói xong, đủ và đã miệng chưa?
Gần một tháng qua, ngày nào cũng vậy, vừa mở mắt ra để
“cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy,
ta có thêm ngày nữa để ăn chơi...”; sau đó rút chiếc điện thoại (khá
hơn cùi bắp một chút) để xem tin tức thời sự trong và ngoài nước thì gần
như ngay lập tức những thông tin về cuộc cãi lộn liên quan đến cách đánh
vần trong sách “Công nghệ giáo
dục” lớp 1 của GS Hồ Ngọc Đại lại bay tới tấp vào mắt tôi (nói thiệt
là, nếu không tỉnh táo và kịp tránh né có khi phải lòi tròng té nổ vì
những con chữ đầy góc cạnh chứ chẳng chơi). Từ báo chính thống cho đến
báo lá cải, lá ngón; từ tài khoản cá nhân đến tài khoản của những hội
kín hay nửa kín, nửa hở trên các trạng mạng dzô la, phây búc; từ chị
Cuốc Hội cho đến anh cuốc lủi; từ các vị lãnh đạo đáng kính cho đến em
cave đáng đời; từ các vị GS, PGS, TS kính trắng cho đến anh hon đa ôm
kính đen; từ các nhà dân chủ chống cộng cho đến các bác thương phế binh
chống nạn v và v.vv.. Nói chung đủ mọi thành phần, lứa tuổi tất cả chỉ
sau một đêm bỗng trở thành các chuyên gia giáo dục và phản biện xã hội
nhiệt thành, hăm hở, sôi sục và đương nhiên là không kém phần máu lửa.
Không còn nghi ngờ gì nữa, đây rõ ràng là chỉ dấu cực kỳ quan trọng cho
thấy đất nước, xã hội và con người Việt Nam với lịch sử 4 ngàn năm văn
hiến đang lao đi với vận tốc của ánh sáng để hòa nhập chứ không hòa tan
với toàn thể nhân loại trong thời đại kỹ thuật số và “cách mạng công
nghiệp 4.0” (giờ nói gì mà không đề cập đến cái 4.0 này không khéo lại
bị thiên hạ mắng nên cực chẳng đã phải thêm vào thôi). Quan trọng hơn,
nếu so với xã hội của “bọn tư bản đang giãy chết” bên kia bờ đại dương
thì Việt Nam thân yêu của chúng ta đích thị là một quốc gia có nền tự
do, dân chủ cao gấp vạn lần họ. Hay nói khác đi, nền tự do dân chủ của
chúng ta đang rất vô cùng thừa mứa. Tuyệt vời! Quá tuyệt vời! Vì có gì
sướng trên đời hơn thế, người với người sống để... mắng nhau. (Ấy vậy mà
những bọn phản động cùng với các thế lực thù địch năm này qua tháng nọ
không ngừng xuyên tạc rất bậy bạ và đê tiện nhằm chia rẽ khối đại đoàn
kết của dân tộc ta. Bọn này theo tôi, rất xứng đáng mang đi thui rơm,
cạo lông và xỏ mũi treo lủng lẳng như những con chó trong các sạp bán
cầy tơ ở thủ đô ngàn năm văn vật).
Hòa vào không khí sục sôi và tưng bừng như “ngày hội non sông” ấy (vì
nếu ngẫm kỹ lại sẽ thấy trên đại thể đất nước ta có bao giờ được như thế
này không?); đồng thời nhằm góp phần phản bác lại những luận điệu xuyên
tạc, vu khống nói xấu Đảng ta của các thế lực thù địch liên quan đến các
quyền tự do, dân chủ và nhân quyền; với tư cách là một công dân cực kỳ
gương mẫu, bao giờ và luôn luôn cũng thượng tôn pháp luật, cho phép tôi
được mạo muội có đôi lời góp vào với toàn thể cuốc dân đồng bào và dân
tộc ta - một dân tộc anh hùng, dũng cảm, bất khuất, đoàn kết, nhân hậu,
đảm đang, cần cù, hiếu học, lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá nát, lá
nát đùm lá nát hơn đang trên đường đi đến văn minh và vô cùng đặc sắc,
đặc khu, đặc quyền, đặc lợi - mấy lời gan ruột tận đáy lòng. Hay nói
toạt móng héo, móng trâu, móng chó, móng ngựa... ra là, gần một tháng
qua quý vị đã nói nhiều rồi bây giờ đến lượt tôi vậy (vì có qua có lại
mới toại lòng nhau). Cụ thể, tôi xin có đôi lời gửi đến lần lượt tất các
thể loại... kính theo trình tự mà tôi tạm phân chia thành các nhóm như
sau:
2. Kính gửi các quý
phụ huynh
trên toàn cõi nước việt “4 k”
năm văn hiến
Các vị phụ huynh trên toàn cõi đất nước Việt “4 ka” năm văn hiến kính
mến! Như quý vị đã biết, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại của
chúng ta đã từng nói (như sấm truyền) rằng:
“trẻ em như búp trên cành...”.
Từ những lời vàng ý ngọc này mà suy thì rõ ràng các vị đích thị là những
ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, cô, dì, chú, bác, cậu, mợ... của các “búp
trên cành” mới nhú ấy nên đương nhiên nhất định các vị phải có một chỗ,
một mâm thịnh soạn trong mọi vấn đề có liên quan đến cái “quốc sách”
nước nhà hôm nay. Vậy nên, trước hết, tôi xin được mạn phép kính cẩn,
nghiêng mình có vài lời gửi đến toàn thể quý vị như sau:
Kính thưa các vị phụ huynh của những “búp trên cành” non tơ kính mến!
Tôi hoàn toàn thông cảm, đồng cảm và chia sẻ với tất cả quý vị về việc
quý vị đã chính thức tỏ thái độ bức xúc, giận dữ, khinh miệt, lên án,
mạt sát, rủa sả những kẻ (hay thế lực) nào đó đã và đang mang những cái
“búp trên cành” của quý vị ra để làm thí nghiệm (như những con chuột
bạch) hay tệ hơn nữa là lợi dụng chúng để mua bán, trục lợi với danh
nghĩa “đổi mới căn bản và toàn
diện nền giáo dục” nước nhà suốt mấy chục năm qua tính từ thời điểm
giang sơn nước Việt được thu về một mối năm 1975 dưới sự lãnh đạo tài
tình và sáng suốt của Đảng ta. Vâng, việc quý vị chửi và phẫn nộ về
chuyện này là hoàn toàn chính đáng, cá nhân tôi hoàn toàn ủng hộ. Tuy
nhiên, vấn đề tôi muốn nói ở đây là làm sao để quý vị nhận ra và chửi
cho đúng những đối tượng đáng khinh bỉ kia mới là chuyện quan trọng và
đáng suy ngẫm. Theo tôi, để làm được điều này nhất định quý vị phải có
hiểu biết (xin đừng cắt ngang và suy diễn rằng tôi đang khinh quý vị
thiếu hiểu biết) và hết sức bình tĩnh để không bị để không bị kẻ khác xỏ
mũi; hoặc hùa theo cái đám đông, bầy đàn mông muội và hoang dã, vô tình
hay cố ý trách oan, mắng oan, chửi oan những người làm giáo dục đàng
hoàng, tử tế và tâm huyết.
Các vị phụ huynh của các “búp trên cành” mơn mỡn, kính mến! Các vị có
biết không, thực ra thì cách dạy đánh vần mà các vị nhìn thấy qua cái
“cờ líp” trên mạng liên quan đến sách
Công nghệ giáo dục lớp 1 của
Gs Hồ Ngọc Đại, theo tôi tìm hiểu và được biết đó chỉ là một khâu, một
thao tác rất nhỏ nếu đặt trong toàn bộ hệ thống quan điểm, triết lý cũng
như phương pháp, mục tiêu, quy trình tổ chức dạy học rất cụ thể và rõ
ràng do ông ấy cùng các cộng sự của mình đã dày công nghiên cứu và áp
dụng từ năm 1978 đến nay.
Nói cách khác, có nhiều phương cách khác
nhau để dạy một đứa trẻ lớp 1 từ khi chưa biết đọc biết viết cho đến khi
chúng thành thạo những điều này. GS Hồ Ngọc Đại và các cộng sự đã nghiên
cứu tìm ra một cách của riêng mình bằng cách kết hợp giữa khoa học ngôn
ngữ, khoa học về tâm lý và khoa học về giáo dục. Và cách ấy đã vận hành
có hơn 40 năm và gần đây đã được Bộ Giáo dục cho thí điểm rộng rải khắp
cả nước bên cạnh bộ sách giáo khoa hiện hành. Và nếu quý vị bình tâm và
lắng lòng một chút thôi sẽ thấy có một sự thật không thể chối cãi là
sách của GS Hồ Ngọc Đại vốn từ vị trí của một “kẻ bên lề” thì đến năm
2008 nó đã được cho phép đi vào vị trí mà tôi tạm gọi là “trung tâm”
(còn vì sao lại có chuyện thí điểm này thì phải hỏi các quan chức lãnh
đạo gành giáo dục và đất nước – nhưng đây là một vấn đề rất khác, tôi sẽ
đề cập trong dịp khác nếu có hứng). Quan trọng hơn, tuy cách dạy đánh
vần và sách công nghệ lớp 1 của GS Hồ Ngọc Đại nói chung không phải đều
toàn bích hay ưu việt nhất nhưng tất cả đều đã được ông và các cộng sự
nghiên cứu và tính toán dựa trên nền tảng là những hệ thống quan điểm,
triết học và phương pháp rất cụ thể và hoàn toàn không có dây mơ rể má,
thân bằng quyến thuộc gì với chuyện cải tiến chữ Việt của cụ ông PGS TS
Bùi Hiền (xin khẳng định lại là cụ ông Bùi Hiền chứ không phải là Bùi
Bùi hay Bùi Ngùi hay Bùi Kiệm nhé).
Kính thưa các vị phụ huynh của các “búp trên cành” đang hăng say chửi
mắng, dè bĩu GS Hồ Ngọc Đại, kính mến! Tôi biết các vị đang rất tức giận
khi nghe GS Hồ Ngọc Đại nói rằng
“phương pháp của tôi các vị phụ huynh biết gì mà dạy”. Tuy nhiên,
theo thiển ý của tôi thì ông ấy nói rất đúng chứ đâu có sai hay quá đáng
gì đâu! Vì sao đúng? Vì xã hội đã phân công rồi, chúng ta mỗi người một
việc. Bác nông dân thì ra đồng cày ruộng, trồng lúa, trồng dưa hấu,
thanh long, hành tím hay nuôi heo nái... kiếm tiền nuôi bộ máy chính
quyền (trong trường hợp nếu trúng mùa mà ông “bạn vàng” làm nũng không
chịu mua thì sẽ có các bạn Đoàn Thanh niên CSHCM đến tham gia giải cứu).
Chị công nhân thì phải vào khu công nghiệp may giày da, hít keo nhựa và
hóa chất để cuối tháng chạy ra cây ATM lôi ra mấy đồng bạc lẻ còm cỏi
(thỉnh thoảng cây ATM cũng rất cà chớn khi nuốt mất cái thẻ của người ta
nhưng không chịu ói tiền), phần gửi về quê ngoại nuôi con, phần trang
trải cho cuộc sống trong các khu nhà ổ chuột và phần còn lại mua thuốc
viêm mũi, viêm phổi, viêm bao tử về uống. Mấy anh doanh nhân hay con
buôn thì nghĩ xem cách nào đó để móc nối với mấy ông quan chức lãnh đạo
“liêm khiết”, “vì dân” để đầu cơ bất động sản hoặc mua gian bán lận món
gì đó để mau chóng phất lên thành triệu phú, tỉ phú đô la (à riêng mấy
em người mẫu, diễn viên chân dài thì bán thật “cái vốn tự có” của mấy em
ấy nhé, riêng chỗ này tôi thấy mấy em ấy vẫn đẹp và trong sáng hơn gấp
1000 lần các thể loại áo vét, kính trắng hay xuât hiện trên ti vi ra rả
nói về phẩm hạnh và đạo đức cách mạng). Mấy chú hề như Trấn Thành, trấn
thủ, trấn lột gì gì đó thì lo diễn xuất cho thật sâu, thật đểu để làm
trò mua vui cho thiên hạ. Các nhà chính trị, chính em thì đương nhiên
phải không ngừng trau dồi các thủ đoạn sao cho thật nham hiểm và tinh vi
nhằm tranh giành quyền lực, sau đó là tìm một khu đất thật đẹp xây sẵn
các lăng tẩm để sau này chui vào đó đúng theo phương châm
“sống vì dân, chết giành đất của
dân”). Và cuối cùng, các thầy cô giáo lẽ tất nhiên là phải đầu tư
cho bài giảng và chuẩn bị giáo án để hàng ngày lên lớp “trồng người” –
một công việc đồng thời cũng là một nhiệm vụ rất thiêng liêng và cao cả
do Đảng và Nhà nước giao phó...
Đại khái, đại thể và đại loạn là như thế. Vậy nên, ở đây thật ra, GS Đại
chẳng qua chỉ là muốn đề cao sự chuyên nghiệp; đúng người đúng việc,
người nào việc đó chứ nào phải coi thường hay muốn cắt đứt mối quan hệ
tương hỗ giữa nhà trường – gia đình như các vị hiểu đâu. Ông ấy đương
nhiên rất hiểu làm sao mà cắt mối quan hệ xã hội này cho được. Chỉ là
ông ấy muốn nhấn mạnh hơn việc “trồng người” trong nhà trường (nhất là
dưới mái trường XHCN của chúng ta) là một vấn đề cực kỳ khó, và càng khó
hơn nữa là dạy cho những đứa trẻ ở lứa tuổi ấu thơ như “búp trên cành”
của quý vị. Điều này đòi hỏi các thầy cô giáo phải được trang bị rất
nhiều tri thức về khoa học giáo dục, tâm lý cũng phương pháp sư phạm bài
bản và thuần thục. Dĩ nhiên, nếu trong số các vị có ai đó là các những
nhà giáo dục thì còn gì bằng nhưng thực tế cũng chỉ ra rằng đôi khi “Bụt
nhà không thiêng”.
Kính thưa các vị phụ huynh của các “búp trên cành” kính mến. Các vị nghĩ
rằng mình đã nghe nói, đọc, viết thông thạo tiếng Việt rồi nên một đứa
trẻ vào lớp 1 thì ai dạy không được nên các vị mới tự ái rồi hè nhau mạt
sát sát GS Hồ Ngọc Đại nhưng các vị đã lầm. Rất lầm. Không những vậy,
các vị đâu biết rằng chính cách nghĩ dễ dãi và hời hợt này lại là một
trong những nguyên nhân làm cho nền giáo dục hôm nay thêm bầy hầy, bát
nháo, thối tha, lầy lụa và suy đồi thêm hơn. Các vị có đau đớn và phẫn
nộ khi tận mắt chứng kiến cảnh các ông giáo bà cô đã ra tay bạo hành dã
man những “cái búp trên cành” mà gần đây các phương tiện truyền thông đã
phản ánh không? Đây chính là hậu quả tất yếu từ lối suy nghĩ dễ dãi và
thiếu hiểu biết của các vị đó. Cũng vì suy nghĩ dễ dãi và hời hợt như
các vị nên khi tuyển sinh đầu vào ngành sư phạm người ta đã tuyển những
học sinh chỉ đạt 3 điểm cho một môn thi. Và đã vào được thì ắt phải ra
được, nên giờ đây xã hội đã đầy dẫy những ông thầy, bà cô nghĩ mình đã
“thầy thiên hạ” rồi nên muốn chửi, muốn đánh học trò lúc nào thì tùy (vì
“thầy là cha mẹ”, “cãi thầy núi đè”...).
Các vị phụ huynh của các “búp trên cành” thương mến, thật lòng thì tôi
rất lấy làm lạ là tại sao các vị lại nhiệt thành mạt sát GS Hồ Ngọc Đại
như vậy? Vì theo quan sát của tôi thì đa phần các vị thường ngày có mấy
người thật sự quan tâm đến chuyện học hành của con em mình đâu. Chưa
hết, có người còn cho tôi biết rằng, tất cả các vị trung bình mỗi người
trong một năm chỉ đọc khoảng 0,8 quyển sách thôi. Vậy mà lạ lùng làm sao
trước những vấn đề khoa học chuyên môn rất phức tạp này hầu hết các vị
lại rất hùng hồn tự cho mình quyền phát biểu, luận giải như một chuyên
gia thực thụ vậy. Các vị nghĩ các vị là ai? Là thần thánh phương nào? Đa
phần trong số các vị ai cũng nghĩ rằng mình sành sỏi chuyện đánh vần lắm
nên thoải mái quy chụp, rủa sả, kết tội GS Hồ Ngọc Đại nhưng tuyệt nhiên
lại không một ai có trong tay bất kỳ quyển sách nào của ông ấy, và cũng
chưa từng có con cháu nào học sách của ông ấy!
Các vị phụ huynh của các “búp trên cành” thương mến, các vị có thấy mình
quá đáng lắm không? Thôi thì thế này, trước khi kết thúc phần thưa
chuyện với các vị, tôi xin mạo muội mượn mấy dòng trên trang cá nhân của
anh Chau Ngo để gửi tặng cho các vị như vầy:
“Mỗi
ngày có một chuyện để cho ta bớt ngu, bớt ác. Ngày hôm qua ta hiểu ra
đừng tưởng mình giỏi đánh vần. Đừng hùng hổ, không khéo vô tình giúp một
tay cho đại gia đi lấy đất. Nếu không ngày mai ta sẽ phải hối hận về sự
ngu dốt của ngày hôm nay.”
3. Thư gửi các GS,
PGS, TS, Ths, văn nghệ sĩ – thành phần trí thức, “tinh hoa” của xã hội
và đất nước
Kính thưa toàn thể các GS, PGS, TS, Ths cùng toàn thể các ông bà, anh
chị văn nghệ sĩ trong và ngoài nước CHXHCN VN kính mến.
Đề cập tới cơn bão tranh cãi về phương pháp đánh vần trong sách
Công nghệ giáo dục lớp 1 của
GS Hồ Ngọc Đại những ngày qua đương nhiên không thể nào không đề cập đến
công lao to lớn của tất cả các vị - thành phần mà tôi tạm gọi là tầng
lớp “trí thức” và “tinh hoa”... ở xứ sở mến yêu này. Sau khi đã quan sát
và theo dõi rất nhiều những bài viết, ý kiến của tất cả vị liên quan đến
vấn đề này (trên các phương tiện truyền thông từ lề phải đến lề trái, từ
lá cải đến lá ngón..) tôi cũng xin mạn phép có đôi lời thưa chuyện với
toàn thể quý vị như sau:
Kính thưa quý
vị, điều đầu tiên tôi muốn nói với các vị là, một khi xã hội đã thừa
nhận hay các vị tự nhận mình là “trí thức”, là “tinh hoa” của đất nước
thì điều quan trọng nhất để xác nhận điều đó chính là “tư cách và thái
độ trí thức” của các vị. Các vị có thể lựa chọn, hoặc là im lặng, hoặc
là lên tiếng về bất kỳ vấn đề nào đó trong đời sống xã hội; và lên tiếng
như thế nào đó là quyền của các vị nhưng chắc chắn một điều những gì các
nói và làm sẽ tác động rất lớn đến những kẻ đang nắm quyền lãnh đạo và
điều hành đất nước cũng như đại bộ phận dân chúng bình dân. Trong bối
cảnh bùng nổ truyền thông như hiện nay điều này càng đáng suy ngẫm hơn
nữa vì tất cả những gì các vị nói và các vị làm chắc chắn sẽ lan tỏa đến
toàn xã hội chỉ trong một cái chớp mắt. Hay nói khác đi, mỗi lời nói và
việc làm của các vị không những phản chiếu cái “tư cách và thái độ trí
thức” của chính các vị mà còn cho thấy bức tranh tổng thể về một nền
khoa học, giáo dục, đặc biệt văn hóa của một quốc gia, dân tộc trong
thời điểm hiện tại và tương lai.
Kính thưa quý vị, qua theo dõi cuộc tranh cãi của quý vị lần này và một
vài cuộc tranh cãi trước đó nữa, tôi có thể tự tin mà nói rằng khoảng
hai phần ba trong số các vị đang mang trên mình những học vị, học hàm
TS, PGS, GS hiện nay rất xứng đáng bị dân chúng hôm nay coi thường, dè
bĩu, khinh khi... Vì thật ra, so với họ, các vị cũng chẳng hơn là mấy.
Các vị bảo dân chúng giờ đây “tay
nhanh hơn não”, chuyện gì cũng lên mạng chửi mắng, chê bai mà không
chịu tìm hiểu rõ ngọn ngành đầu đuôi sự việc nhưng thật ra, các vị cũng
có khác gì họ đâu. Có chăng chỉ là cách chửi mắng người khác của các vị
được khéo léo ngụy trang dưới những con chữ mỹ miều nhưng đầy lươn lẹo
của những người có chút chữ nghĩa mà thôi. Còn về bản chất tàn nhẫn và
độc ác, thì xin lỗi tất cả chẳng thua gì họ. Thậm chí, nếu nói ngôn ngữ
là tư duy thì sự lươn lẹo ngôn ngữ của các vị còn cho thấy các vị đểu...
thật hơn dân chúng bình dân gấp vạn lần. Hay nói khác đi, các vị cái gì
cũng thật nhưng chỉ có đạo đức và phẩm cách là giả.
Vậy nên, các vị hãy
thôi đi, đừng có mở miệng ra là “văn hóa tranh luận” với “văn hóa phản
biện”. Nghe các vị nói về chuyện này chỉ càng làm cho tôi thêm thất vọng
và ngao ngán. Nhưng cũng xin
mạo muội thưa với các vị là, nếu nói đến văn hóa phản biện, văn hóa
tranh luận thì tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất là phải trung thực
và khách quan; không xuyên tạc, không vu khống người khác. Nói nôm na là
chuyện gì ra chuyện đó, cái gì người ta làm được thì nhất định phải ghi
nhận và nếu muốn phản biện lại thì trước hết phải tìm hiểu kỹ lưỡng,
phải đọc hết những gì người viết, xem qua tất cả những gì người ta làm
chứ không nên lấy tên tuổi, danh vị của mình ra để phán một hai câu như
thánh sống. Hay cụ thể hơn nữa, nhất định các vị phải tuân thủ một vài
nguyên tắc cơ bản sau:
Một,
người tham gia tranh luận (nhất là trong vấn đề học thuật chuyên sâu)
trước hết phải có lòng tự trọng, “biết
người biết ta”. Nghĩa là trước khi lên tiếng phát biểu về
một vấn đề nào đó phải tự nhìn lại xem đó có phải là lĩnh
vực (khoa học) mình am tường hay không, có phải sở trường của mình hay
không? Nếu như chuyên môn và sở trường của anh là
Kinh
tế, Văn học, Chính trị, Y khoa... mà nhảy vào tham gia tranh luận về
vấn đề thuần túy về ngôn ngữ học,
tâm lý, giáo dục... là “đá
lộn sân”, là “múa
rìu qua mắt tiêu phu” hay “vuốt
mặt không nể mũi”... Trong khoa học, việc “đá
lộn sân” như thế này rất nguy hiểm vì dễ gây ra những hiểu
lầm không đáng có; người “đá
lộn sân” bị xem là người thiếu tự trọng thậm chí không có đạo
đức khoa học… Nói như thế không có nghĩa là không cho anh
lên tiếng, tuy vậy, trước khi lên tiếng nhất định anh phải tìm hiểu và
nghiên cứu cho thấu đáo; và tốt hơn hết là phải kiên nhẫn, chân thành
chờ đợi để lắng nghe ý kiến của những chuyên gia trong lĩnh vực ấy
trước. Trên cơ sở đó, mới đưa ra quan điểm của mình thông qua các thao
tác phân tích và tư duy của người làm khoa học. Có như thế may ra mới
thuyết phục được người khác.
Hai,
phải tôn trọng người tham gia tranh luận với mình; không công kích cá
nhân; đặc biệt không được chụp mũ chính trị, không dùng lời lẽ thô tục
không phù hợp với ngữ cảnh…để tấn công và hạ bệ “đối phương” …
Ba,
khi tranh luận phải vô tư, công tâm và khách quan; không áp đặt quan
điểm; chỉ nên bàn trực tiếp vào vấn đề chưa đồng thuận trên tinh thần
khoa học chứ không nên đánh tráo khái niệm, đánh tráo vấn đề tranh
luận... Nói nôm na là không nên từ chuyện nọ xọ chuyện kia làm cho vấn
đề đang tranh luận không những không được giải quyết mà còn trở nên rắc
rối hơn, loạn xì ngầu cả lên…
Kính thưa các vị, theo dõi cuộc tranh luận này, tôi khẳng định rằng đa
phần các vị cả trong và ngoài nước đều vi phạm trắng trợn các nguyên tắc
tranh luận trên đây. Tôi thấy có khá nhiều vị lúc nào cũng “một mình một
phây” tuôn ra những câu, những lời như thánh phán nhưng lại chẳng biết
mặt mũi những cuốn sách của ông Hồ Ngọc Đại nó tròn méo thế nào? Các vị
nói rất nhiều nhưng than ôi, nghe các vị nói tôi chỉ thấy nồng nặc cái
mùi ghanh ăn ghét, vị kỷ, nhỏ mọn của những ông già, bà lão vừa khệnh
khạng, kẻ cả vừa bảo thủ, giáo điều. Các vị không ưa mấy ông cộng sản,
không ưa cái chế độ này thì tôi đã biết rồi nhưng đây là vấn đề khoa
học, các vị có thể rạch ròi và công tâm chút được không? Chỉ vì thấy hai
câu ca dao “Tháp Mười...Bác Hồ”
dạy cho bọn trẻ đánh vần mà các vị lại kỳ thị các hệ thống triết lý và
quan điểm, phương pháp giáo dục của ông Hồ Ngọc Đại sao? Chưa hết, khi
ông ấy huơ tay, chỉ trỏ trong lúc phát biểu các vị cũng kỳ thị mà không
chịu cầu thị lắng nghe để thấu hiểu những gì ông ấy nói. Tại sao như
vậy, các vị có thấy bản thân mình vô lý và quá đáng lắm không? Ông ấy
huơ tay múa chưn khi phát biểu thì đã làm sao? Không phải ở cái xứ sở
này có vô số kẻ bề ngoài lúc nào cũng trang nghiêm, đạo mạo; nói năng từ
tốn, nhẹ nhàng ra vẻ khiêm nhường nhưng kỳ thực toàn làm những chuyện vô
đạo, hại dân hại nước đó sao? Các vị là nhà khoa học, được học hành bài
bản mà nhìn con người một cách hời hợt và dễ dãi như vậy đó sao?
Rồi có không ít vị
GS, TS ở hải ngoại, tuy tư duy nghiên cứu và thao tác lập luận rất logic
và bài bản nhưng tiếc thay cũng vì không có bất cứ tài liệu nào của ông
Hồ Ngọc Đại trong tay nên nếu không rơi vào tư biện thì cũng là cả vú
lấp miệng em, xuyên tạc, gán ghép những điều mà ông ấy chưa từng nghĩ
tới. Đã vậy đa phần các vị còn bất chấp một thực tế khách quan là sách
và hệ thống quan điểm, triết lý giáo dục cũng như toàn bộ quy trình,
phương pháp tổ chức lớp học của ông Hồ Ngọc Đại và các cộng sự đã ra đời
và tồn tại từ năm 1978 đến nay (trên thực tế đã có một lần tổng kết,
đánh giá và chuyển giao vào năm 1995).
Dĩ nhiên, không phải tất cả những gì liên quan đến sách của ông Đại cũng
là toàn bích và hoàn hảo. Nhưng
“mọi lý thuyết đều màu xám...” thử hỏi,
nếu sách và quan điểm giáo dục nói chung của GS Hồ Ngọc Đại tệ hại,
không ra gì thì sao nó lại tồn tại đến hôm nay không? Nếu các vị không
tin có một Ngô Bảo Châu hay Nguyễn Lân Hiếu đã từng là thế hệ học trò
đầu tiên với sách và phương pháp của ông Đại thì cũng nên tìm hiểu và
lắng nghe tiếng nói của nhiều thế hệ khác nữa trong 40 năm qua (điều này
thiển nghĩ đâu có khó khăn gì). Và dù muốn dù không thì đây vẫn là một
dữ kiện, một thực tế, “một cây
đời” nhất định chúng ta phải xem xét đến nếu như chưa có một công
trình tổng kết nào để so sánh với những bộ sách hay những cách làm khác.
Các vị nên nhớ rằng, trên đời này có vô số vấn đề, vô số chuyện không
phải lúc nào cũng có thể lý giải bằng tư duy logic của các vị được đâu!
Còn các con số thống kê, các thông số so sánh trong nghiên cứu khoa học
ư, xin thưa ở Việt Nam đa phần chỉ là trò hề!
Kính thưa toàn thể quý vị, nếu ai đó nói rằng, xã hội và đất nước Việt
Nam hôm nay không thể phát triển được thì theo tôi, trước hết và phần
nhiều cũng do chính các vị mà ra. Và không riêng gì cuộc cãi vã lần nay,
các vị hãy thử một lần tự vấn lương tâm mình xem, trước một vấn đề học
thuật nào đó các vị có thật sự chân thành lắng nghe và đồng thuận với
nhau không; có chịu nhìn nhận tài năng của nhau không hay là các vị chỉ
giả vờ khen qua khen lại; hoặc không thì lại vùi dập và khen chê theo
kiểu cánh hẩu, bè phái, học phái, “lính anh lính tôi” để chia chác nhau
các dự án, các đề tài khoa học cấp nhà nước? Các vị hãy một lần tự kiểm
điểm bản thân mình xem, cùng thời gian 1978, công trình nghiên cứu và
ngôi trường thực nghiệm của ông Hồ Ngọc Đại ra đời và vận hành cho tới
hôm nay các vị đã đóng góp gì cho nền giáo dục nước nhà? Hàng lô hàng
lốc các đề tài, các công trình khoa học cấp Nhà nước và hàng đống
“tác phẩm nghệ thuật” (thơ,
văn, truyện ngắn, tiểu thuyết, điện ảnh đoạt giải thưởng quốc gia) do
các vị đã chế biến ra hiện giờ đã vứt đi đâu hết rồi? Các vị chỉ giỏi tự
ái và định kiến hẹp hòi khi thấy điệu bộ (thực ra là những cử chỉ phi
ngôn ngữ rất bình thường) của GS Hồ Ngọc Đại lúc ông ấy phát biểu nhưng
lại im lặng một cách đáng nghi ngờ và khinh bỉ về chuyện Ban tuyên giáo
trung ương ra một công văn với nội dung rất vô lý và mang nặng tính áp
đặt là đề nghị Bộ giáo dục và đào tạo trong lúc xây dựng chương trình
giáo dục phổ thông mới “phải bám
sát định hướng của Đảng”; thậm chí là
“rút toàn bộ tác phẩm của những
tác giả có tên trong “Văn đoàn độc lập” ra khỏi chương trình sách giáo
khoa môn ngữ văn mới”... các nay mấy tháng (tháng 3/2018). Nếu là
một nhà khoa học, nhà giáo dục chân chính sao không thấy các vị đường
hoàng lên tiếng phản đối vụ này?
Hay như gần đây, các vị luôn mồm lên án, phê phán các “lò ấp Thạc sĩ,
Tiến sĩ”; rồi các vị góp ý với Nhà nước cần phải đưa những tiêu chí thật
khoa học để phong học hàm GS, PGS cho phù hợp với thông lệ và hội nhập
quốc tế nhưng tôi xin hỏi các vị một câu thôi, các vị có dám bước ra
giữa trời đất mà thề rằng cả đời mình chưa từng nhận phong bì của bất kỳ
một học viên cao học hay nghiên cứu sinh nào khi ngồi hội đồng chấm luận
văn, luận án; hoặc lúc thẩm định hồ sơ để phong GS, PGS của họ không?
Các vị có dám thề nếu gian dối nửa lời sẽ bị thiên lôi sẽ “dòm ngó”
trong một ngày không xa không? Nếu không dám thì xin các vị đừng
lớn giọng nữa nhé! Các vị nghĩ rằng chỉ cần có một hai bài báo đăng
trên các tạp chí khoa học quốc tế thì bè bạn thế giới sẽ kính trọng và
thừa nhận các vị; thừa nhận đất nước và con người Việt Nam hôm nay sao?
Xin thưa, các vị không những rất lầm mà còn rất hoang tưởng. Đương
nhiên, bạn bè quốc tế sẽ ghi nhận trí tuệ của các vị nếu các vị có những
công trình khoa học tầm cỡ nhưng đừng nghĩ rằng như thế là họ đã tôn
trọng và thừa nhận một dân tộc (trong đó có các vị) lúc nào cũng chia rẽ
và đầy sân hận; hay một đất nước, một quốc gia đã nghèo nhưng lại không
có phẩm cách vì các vị GS TS – tầng lớp trí thức, tinh hoa của quốc gia
ấy cư xử với nhau chẳng ra gì.
Kính
thưa toàn thể các vị, tóm lại, “nhìn
thái độ trí thức”
của các vị qua những cuộc cãi vã hôm nay, rất chân thành và tự tin tôi
cho rằng: chính các vị chứ không phải ai khác đã làm cho nền nền khoa
học và giáo dục, văn hóa nước nhà trở nên bát nháo, lộn xộn và bầy hầy.
Người dân bình thường vốn đã và đang cạn kiệt niềm tin thì lẽ ra trong
vai trò và tư cách của những trí thức trong xã hội các vị phải có trách
nhiệm giúp họ tìm và củng cố lại những điều ấy. Vậy mà, chua xót và xấu
hổ thay chính các vị chứ không phải ai khác là thủ phạm, là đầu têu làm
cho họ hoang mang và bấn loạn thêm hơn. Tôi nghĩ, các vị hãy mau mau sám
hối đi, và nếu thành tâm thì vẫn còn kịp đấy!
4. Thư gửi các anh
chị phóng viên, nhà báo lề trái, lề phải, lá cải, lá ngón...
Các anh chị nhà báo thương mến, lời đầu tiên tôi muốn hỏi là các anh chị
có khỏe không, đã lấy lại phong độ sau “cuộc chiến” vừa qua chưa? Không
biết sau vụ cãi vã này tài khoản ngân hàng của các anh chị tăng lên bao
nhiêu rồi nhỉ? Tôi nghĩ chắc cũng không ít đâu nếu tính luôn cả tiền
đánh đấm cho phe nọ phe kia và tiền nhuận bút cho những bài báo với
những cái tít đầy sáng tạo nhưng có khi chẳng ăn nhập hay liên quan gì
đến nội dung bài viết bên dưới của các anh chị? Đùa với các anh chị chút
cho vui, chứ thật ra, tôi biết đa phần các anh chị, nói cho cùng cũng vì
miếng cơm manh áo cả thôi. Hơn nữa, dù sao với các anh chị khi làm nghề,
điều quan trọng nhất, theo tôi biết là phải bằng mọi cách hoàn thành
nhiệm vụ tuyên truyền cho Đảng và Nhà nước ta theo nguyên tắc “tốt khoe
xấu bưng bít”. Với nữa, lâu nay sở trường của các anh chị chủ yếu là ở
những mảng đề tài như “cướp, hiếp, giết” hay đi sâu, đi sát nhằm lột tả
tỉ mỉ và sinh động những cuộc tình tay ba, tay tư của các em người mẫu
chưn dài, vú bự, mông to với các đại gia trong giới “sâu bích”; hoặc
không thì canh me các doanh nghiệp nào đó làm ăn lời lỗ ra sao, có sai
phạm gì không sau đó đưa đẩy, gợi ý, đặt vấn đề quảng cáo, PR, nếu không
thì dọa dẫm “anh mà không biết
điều tôi sẽ phanh phui chuyện làm ăn của anh”... Vì vậy, với mảng đề
tài về văn hóa và giáo dục anh chị đương nhiên sẽ gặp khó (vì như tôi đã
trình bày ở trên với mảng này các GS TS của ta còn đang cãi nhau như mổ
bò huống chi là các anh chị). Và sẽ càng khó hơn nữa nếu các anh chị chỉ
cần nghiêng về phe này hoặc ngã sang phe kia một chút thôi thì bản chất
của sự việc mà anh chị lên tiếng hay phản ánh đã không còn nguyên vẹn.
Hoặc có những anh chị nhân chuyện này muốn “câu” bạn đọc bằng những tít
bài giật gân, thêm mắm dặm muối (tuy bàn về vấn đề rất quan trọng là
giáo dục và văn hóa nhưng hoàn toàn chẳng có chút văn hóa nào) thì câu
chuyện khi đến tay bạn đọc cũng đã khác đi rất nhiều.
Các anh chị nhà báo thương mến, đương nhiên chuyện gì cũng vậy, chúng ta
không nên đánh đồng hay quơ đũa cả nắm. Tôi biết vậy nên trong thời buổi
loạn lạc và nhiễu nhương hôm nay, tôi vẫn tin không phải xã hội chúng ta
không còn những nhà báo, những ngòi bút lương thiện và tử tế. Nhưng có
lẽ cũng phải nói rằng, những ngòi bút lương thiện và tử tế trên toàn cõi
nước Việt hôm nay chắc cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay mà thôi.
Các anh chị nhà báo thương mến, hẳn các anh chị đã biết, ở các quốc gia
văn minh và tiến bộ, lâu nay người ta vẫn quan niệm rằng báo chí truyền
thông là cơ quan “quyền lực thứ
tư” trong xã hội. Tuy rất thông cảm với các anh chị vì phải làm việc
trong một môi trường và định chế hiện nay (liên quan đến hoạt động báo
chí truyền thông) nhưng vì nửa sự thật thì không còn là sự thật nữa; với
lại như cha ông xưa đã đúc kết
“bút sa là gà xối mỡ” hay
“trâu không uống nước ai đè đầu trâu cho được”... Vậy nên, cho dù
các anh chị có phiền, có ghét thì tôi vẫn phải nói rằng: nếu ở các nước
văn minh, báo chí là cơ quan
“quyền lực thứ tư” thì ở Việt Nam đôi khi nó là cái thứ... gì đó
(chứ không phải thứ tư, thứ năm, thứ sáu hay thứ bảy, chủ nhật) rất
khủng khiếp và tàn nhẫn. Cuộc cãi vã của toàn xã hội vừa qua liên quan
đến sách và phương pháp dạy học của GS Hồ Ngọc Đại (với sự góp sức nhiệt
thành của các anh chị) là một minh chứng cụ thể, rõ ràng và sống động
nhất. Hay nói khác đi, tất cả các anh chị là những người đã và đang góp
phần làm nên nền báo chí vừa nhạt nhẽo vừa “xôi thịt” này nên dù muốn dù
không nhất định các anh chị phải chịu trách nhiệm trước tiên. Nếu còn
lương tri, tôi mong các anh chị hãy thử một lần buông bút và tự nhìn
ngắm lại bản thân mình; lục và tìm lại trong “gia tài” và sự nghiệp cầm
bút của mình xem đến giờ phút hiện tại có bao nhiêu bài báo có giá trị;
có xứng đáng với những đồng tiền mồ hôi nước mắt mà người dân đã góp vào
để trả lương, nuôi sống các anh chị hay không?
Nói thật, không riêng vụ này, tôi nghĩ các anh chị cũng nên sám hối đi
là vừa nhất là với những ai đã từng bẽ cong ngòi bút hay thậm chí là
dùng máu của người dân Việt Nam làm mực viết bài kiếm tiền để xây nhà
lầu và mua xe hơi. Các anh chị hãy thử một lần tự vấn và gột rửa lương
tâm mình đi. Được như vậy, tôi tin xã hội này chắc chắn sẽ bớt suy đồi
và nhiễu nhương hơn! Xin chân thành cảm ơn các anh chị!
5. Thư gửi các quan
chức lãnh đạo đất nước và ngành giáo dục
Kính thưa toàn thể các vị đã, đang là lãnh đạo trực và gián tiếp cai
quản nền giáo dục nước nhà kính mến! Với các vị tôi chỉ xin được nói hai
vấn đề rất ngắn gọn như sau:
Thứ nhất,
nếu các vị nói giáo dục là “chìa khóa để thành công”, là “quốc sách hàng
đầu” để xây dựng, phát triển đất nước. Nhất là thông qua hệ thống giáo
dục để tạo ra các thế hệ CON NGƯỜI VIỆT NAM XHCN hay xây dựng nền Văn
Hóa Việt Nam
“Tiên Tiến Đậm Đà Bản Sắc Dân
Tộc” thì theo tôi, đến giờ phút này (cụ thể là qua cuộc tranh
cãi lần này) các vị đã và đang rất thành công rồi đó.
Thứ hai,
khi các vị quyết định lựa chọn một ông GS TS nói năng ngọng nghịu giữ
chức Bộ trưởng để trực tiếp triển khai cái quốc sách của mình; hay như
gần đây các vị kiên định lập trường không cho bất cứ một tờ báo chính
thống nào phản ánh hay đề cập đến việc ông GS TS ấy bị tố đạo văn nhằm
bảo vệ tới cùng thanh danh và sự nghiệp chính trị của ông ta thì theo
tôi đó chính là sự bản lĩnh, dũng cảm và vô cùng sáng suốt của các vị.
Vậy nên, để không mất thời gian của các vị, tôi xin nói ngắn gọn thế
này: TÔI KHÔNG CÒN GÌ ĐỂ NÓI VỚI CÁC VỊ NỮA! Đời người vốn ngắn ngủi và
vô thường, mới thấy đó mà quốc tang đó nên các vị hãy cùng nhau vui
sướng với sự nghiệp giáo dục mà các vị đã, đang triển khai trên toàn cõi
đất nước Việt hôm nay đi. Và xin các vị hãy nhớ là
“đừng nên xấu hổ khi nói dối”
nhé! Chỉ có như vậy mới có thể góp phần đưa đất nước ta tiến nhanh, tiến
mạnh, tiến bền vững lên CNXH nhằm an ủi linh hồn của hai cụ Mác – Lê nơi
chín suối (vì theo tôi biết từ khi học thuyết của hai cụ ra đời cho đến
giờ, trên thế giới chỉ mỗi Việt Nam của chúng ta là vững tin và thành
tâm, thành kính nhất nhất làm theo hai cụ thôi, ngay cả anh “bạn vàng”
Trung Quốc thấy vậy chứ cũng láu cá lắm còn anh Cu Ba thì nghe đâu mới
đây cũng đã ngoảnh mặt lại với hai cụ ấy rồi).
Xin trân trọng cính trào các vị!
6.
Vĩ thanh: Việt Nam – một dân tộc
rời rạc và đầy sân hận?
Theo truyền thuyết kể lại thì thủy tổ của người Việt là do Cha Lạc Long
Quân và Mẹ Âu Cơ kết hợp lại tạo thành. Cũng theo thuyết này thì sau khi
sinh ra cái bọc 100 trứng nở ra 100 đứa con thì Cha Lạc Long Quân và Mẹ
Âu Cơ không biết hục hặc chuyện gì (có khi là do đông con và kinh tế quá
khó khăn) mà lại chia tay nhau. Mỗi người chịu trách nhiệm nuôi dưỡng 50
mươi đứa theo hai ngã đường khác nhau. Mẹ lên rừng, cha xuống biển, từ
đó coi như cha mẹ anh em ly tán, chia lìa, tan đàn xẻ nghé. Đây phải
chăng chính là điềm báo, là định mệnh vì lẽ thường, đường lâu ngày không
đi cỏ dại sẽ phủ, anh em lâu ngày không gặp sẽ thành người dưng. Vì vậy
mà dân tộc này lại đầy dẫy những câu hát, câu kệ, lời sấm truyền rất
kinh điển như: “Bầu ơi...”,
“Nhiễu điều...”,
“Anh em như thể....,
“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn
kết...”
Tuy nhiên, đáng tiếc thay những câu sấm truyền mang nội dung như vậy lâu
nay dưới mái trường XHCN, người ta chỉ dạy cho các thế hệ người Việt
rằng đó là niềm tự hào của dân tộc ta – một dân tộc nhân hậu lúc nào
cũng yêu thương, đùm bọc nhau mà không chịu và không dám đặt lại, lật
lại vấn đề, rằng Việt Nam thực ra là một dân tộc rất rời rạc và đầy sân
hận; lúc nào nghi kỵ và hoàn toàn chẳng biết tương kính và yêu thương
nhau, quan tâm nhau thật lòng?
Nghĩ lại mà xem, một dân tộc suốt 4000 năm chỉ quay cuồng trong những
cuộc chiến tranh đẫm máu, đánh đuổi kẻ thù xâm lược xong rồi thì anh em
quay sang tương sát, tương tàn lẫn nhau theo kiểu “hết kẻ thù rồi giết
bạn mình luôn”.
Hay như giờ đây, giang sơn thu về một mối hơn 40 năm nhưng lòng người
thì tan hoang, ly tán chẳng biết bao giờ mới có thể hòa hợp, hòa giải.
Có dân tộc nào đoàn kết, yêu thương nhau mà chỉ vì sự ra đời của một
cuốn sách, hay chính xác hơn là một từ trong cuốn sách ấy
“không được nổ súng” hay
“không được nổ súng trước”
lại lao vào đấu tố như thể muốn ăn tươi nuốt sống nhau như vậy không?
Hay chỉ vì khác nhau trong phương pháp và tổ chức dạy học cho những đứa
trẻ lớp 1 mà cả xã hội từ thường dân cho đến trí thức lại chia phe rồi
lao vào tấn công nhau tới tấp như thể kẻ thù không đội trời chung? Một
dân tộc mà hết bạo lực cách mạng, bạo lực vũ trang lại chuyển sang bạo
lực tinh thần trong sự nghi ngờ và sân hận như thế thì có gì mà tự hào?
Hay một dân tộc có lẽ là duy nhất trên thế giới có ngày kỷ niệm
“Đại đoàn kết dân tộc”
(18/11) hàng năm mà đối xử với nhau như vậy thì đoàn kết, yêu thương,
đùm bọc nhau cãi nỗi gì?
Tóm lại, ai đó nói rằng, dân tộc Việt là một dân tộc
“dễ bị tổn thương” riêng tôi,
tuy không phản bác chuyện này nhưng phải chăng nếu nghiêm khắc hơn phải
nói rằng Việt Nam là một dân tộc rời rạc và đầy sân hận? Chừng nào chưa
biết cầu thị và nghiêm túc nhìn lại mình để thay đổi thì chừng đó đất
nước này, dân tộc này đừng mong gì một sự “cất cánh” hay một sự thừa
nhận và kính trọng thật lòng từ bạn bè quốc tế.
CT, 26/9/2018
Q.H.N
|