TIẾNG DÂN

27-12-21

Ai đứng sau Việt Á?

Dương Quốc Chính

Vụ Việt Á ngày càng lòi ra nhiều chuyện vui. Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu test kit của Học viện Quân Y vừa lên tiếng thanh minh về quá trình nghiên cứu khoa học và phủ nhận việc liên quan đến quá trình sản xuất và phân phối kit. Có nghĩa là HV Quân y không biết gì về việc sản xuất và kinh doanh test kit của Việt Á, chỉ biết làm khoa học thôi!

Nhưng từ thông tin báo chí có thể thấy mấy vấn đề cần đặt câu hỏi.

Đây là đề tài nghiên cứu khoa học có giá hợp đồng tới 19 tỷ đồng nhưng kể từ lúc HV Quân y nhận đề tài vào tháng 2/2020 mà tới ngày 4/3/2020 đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành. Như vậy là chỉ cần mất tối đa có một tháng mà coi như đề tài đã được nghiên cứu thành công. Các thày HV Quân Y thật xuất sắc, trong một tháng cày được 19 tỷ đồng, còn kiếm tiền nhanh hơn buôn ma túy!

Xin lưu ý thêm là quy trình cấp phép của các cơ quan chức năng không bao giờ nhanh thế được, vì thời gian chờ đợi thử nghiệm cũng mất cả tháng rồi.

Cho tới ngày 4/3/2020, Việt Nam mới có 16 ca dương tính, ca đầu tiên ở Việt Nam mới được phát hiện từ 23/1/2020. Thì tháng 2 HV Quân Y mới nhận đề tài khoa học. Chủ nhiệm đề tài là TS Hồ Anh Sơn nói rằng đã nghiên cứu từ lâu trước khi nhận đề tài. Nhưng với mốc thời gian trên thì nhóm nghiên cứu không thể nghiên cứu trước ngày 23/1 được. Tức là quá trình nghiên cứu để ra được giấy phép của Bộ Y tế cũng chỉ loanh quanh trong vòng một tháng mà thôi và họ cũng chỉ dùng được mẫu bệnh phẩm của 16 ca đang điều trị đó để test.

Vấn đề tiếp theo là đề tài nghiên cứu khoa học dùng tiền ngân sách, nhưng lại chuyển cho một công ty tư nhân để thương mại hóa, bán với giá cắt cổ. Test kit của Việt Á có giá thuộc loại cao nhất trong số các test kit lưu hành trong thời gian qua. Tại sao lại là Việt Á mà không phải một công ty của nhà nước, để có thể giảm chi phí tối đa?

Học viện Quân Y liệu có thực không biết gì về việc sản xuất và phân phối của Việt Á? Họ mất công nghiên cứu, là chủ nhiệm đề tài, mà hồn nhiên để thằng nghiên cứu phụ (chỉ có 4 người tham gia nhóm nghiên cứu) đem thương mại hóa chất xám của mình mà không thu tiền bản quyền? Hoặc nhà nước phải thu tiền bản quyền từ Việt Á chứ, vì đây là dự án dùng vốn ngân sách để nghiên cứu.

Từ các câu hỏi trên, kết hợp với thông tin về việc sản xuất cũng siêu nhanh với diện tích xưởng có 10m2 của Việt Á, thì chúng ta hoàn toàn có quyền suy đoán là ngay cả đề tài nghiên cứu khoa học này cũng được bịa ra để đẽo 19 tỷ đồng ngân sách. Vì làm gì có TS nào giỏi đến mức nghiên cứu test kit được trong vòng một tháng cả thời gian “chép đề và chấm bài”.

Khả năng lớn là toàn bộ đề tài nghiên cứu khoa học này được nhập khẩu từ nước bạn. Rồi sau này thương mại hóa cũng y chang, nhập nguyên vật liệu từ TQ về rồi pha chế, dán tem, hô biến thành sản phẩm của Việt Nam.

Chúng ta có thể có quyền dự đoán thế bởi vì dịch bùng phát tại TQ từ tháng 12/2019 và chắc chắn TQ đã làm ra test kit đầu tiên, thì mới phát hiện ra được bệnh nhân. Có lẽ Việt Á đã liên hệ với TQ để nhập nguyên đề tài nghiên cứu khoa học này về cùng với nguyên vật liệu để thương mại hóa. Thì mọi việc mới có thể diễn biến nhanh như chảo chớp thế được.

Chính vì sự thiếu minh bạch về nguồn gốc nghiên cứu và sản xuất này nên WHO mới không thể phê chuẩn test kit của Việt Á. Nhưng vì với tầm nhìn xa là đại dịch sẽ bùng phát nên Việt Á đã đầu tư vào canh bạc test kit này bằng cách chạy thủ tục hết toàn bộ cơ quan chức năng, đạo diễn toàn bộ việc NCKH, chạy các cửa như Viện Vệ sinh dịch tễ, Bộ Y tế, Bộ KHCN để tạo niềm tin cho khách hàng. Mình không dám chắc là đề tài này được mua 100% nhưng cũng có thể mua dưới dạng “mã nguồn mở”, tức là cái gọi là nghiên cứu kia đã dựa trên một nền tảng có sẵn rồi. Đại khái như BKAV thiết kế hệ điều hành Bphone dựa trên mã nguồn mở Android.

Trên đây mình chỉ xâu chuỗi và suy đoán, nên có thể sai. Anh em Công an thì có thừa nguồn lực để điều tra xem có đúng như vậy không? Trước mắt là xem ai sở hữu 80% cổ phần của Việt Á là sẽ biết ai đứng sau vụ này, là trùm cuối.

Mình dự đoán 80% cổ phần đó có thể sẽ chia sẻ cho HV Quân Y, Bộ Y tế, Bộ KHCN, bác nào đó ở Bộ Chính trị, thậm chí cả tác giả gốc của đề tài khoa học ở bên TQ cũng có cổ phần luôn! Thành phần lộ mặt chỉ nắm giữ có 20% cổ phần thôi, nhưng bây giờ đang bị các bên liên quan đổ hết tội cho. Với 4.000 tỷ đồng doanh thu thì dự tính tối thiểu cũng phải có lợi nhuận cỡ 1.000 tỷ đồng. Vậy 800 tỷ đồng kia là của những ai? Đồng chí nào sẽ bị lôi ra ánh sáng, đồng chí nào sẽ được núp tiếp để thương thuyết những chuyện lớn hơn?