SÀI GÒN NHỎ
Nhật ký Sài Gòn: Dịch đang “vật” ai?
Liên tiếp trong 2 ngày, dân Sài Gòn nhận được các tin và lệnh từ
chính quyền về dịch Covid-19, mà bất kỳ ai đọc được, cũng thấy Nhà nước
hiện tại thật sự hoàn toàn rối rắm, vật vã và thiếu khả năng đối phó từ
các chính sách. Ngay
cả trên báo chí lề tuyên truyền, mọi thứ ngược xuôi liên tục. Liên tục
từ giữa tháng 5 cho đến tận ngày 10-6, ở đâu cũng nghe khẳng định là “cơ
bản đã kiểm soát được dịch”. Thậm chí, cuộc họp chung ra văn bản số
58-NQ-CP, ông thủ tướng Phạm Minh Chính xác nhận là đã bước đầu khống
chế, đẩy lùi dịch bệnh tại các địa bàn trọng điểm, nhất là Bắc Giang,
Bắc Ninh, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Nhưng mục tiêu được nhắm rõ: phải trấn an xã hội, và để làm sao toàn bộ
nhân công làm việc trên đất nước vẫn hoạt động, nuôi sống chính quyền.
“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, đặc biệt là
các lực lượng tuyến đầu chống dịch, các địa phương nêu cao tinh thần
“chống dịch như chống giặc”; lấy mục tiêu bảo vệ sức khỏe, tính mạng,
cuộc sống của người dân là chủ thể, là trung tâm và sự ổn định phát
triển của doanh nghiệp lúc này là quan trọng.”. Nghị quyết có đoạn như
vậy.
Nhưng dân chúng thì không thấy vậy. Ai nấy đều thấy sức nặng của việc
tính toán sai của chính quyền Trung ương: Thong thả chuyện mua vacccine
phòng Covid-19 đem về, tận dụng một lượng lớn hàng tặng của Phương Tây
và Trung Quốc cho hệ thống quan chức và gia đình, chờ vaccine nội địa có
kết quả và biến mọi thứ thành một thương vụ quốc dân khổng lồ.
Thương vụ, trên nỗi khốn cùng của dân tộc, đó là điều có thật, vì tập
đoàn tư bản đỏ Vingroup cũng đánh hơi được cơ hội lớn này, nên mới
ngày 3-6-2021 đã lập tức thành lập công ty sản xuất vaccine. Tên của
công ty là, Vinbiocare, nay đã gấp rút đi vào hoạt động, đăng ký sản
xuất thuốc, hóa dược và dược liệu, bao gồm sản xuất vắc-xin, nghiên cứu
khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực khoa học y, dược.
Vingroup là tập đoàn cổ đông lớn nhất trong công ty, đầu tư 138 tỷ đồng,
tức 69% vốn điều lệ 200 tỷ đồng của Vinbiocare. Vấn đề là chỉ còn đợi
Hoa Kỳ tặng công thức chế biến vaccine như đã hứa, là việc sản xuất thu
tiền về sẽ là mối lợi chung của cả Vingroup và các quan chức phía sau. Trên
RFA cuối tháng 5, đã ghi lại câu chuyện về một nhân viên cấp cao nhà
nước tại Hà Nội (không liên quan ngành y tế hay an ninh), nói anh đã
được chích 2 mũi Astra Zeneca từ rất sớm – đầu tháng 1 năm nay, nhưng
được lệnh phải giữ kín, để không gây dư luận. Anh cho biết nhiều gia
đình của các quan chức cũng đã được chích, dù chỉ ở nhà. Có
lẽ Hà Nội có một cách tính riêng, nên có đến 288.000 liều vacccine được
giữ lại trong tình trạng dự phòng bí mật không đưa ra, cho đến khi báo
Tuổi Trẻ ngày 16-6 phanh phui, thì Bộ Y tế vội vàng cho biết sẽ phân bổ
ngay – nhưng phân bổ cho miền Bắc. Và
ngay khi Trung Quốc gửi tặng 500.000 liều vaccine Siphopharm, lập tức có
lệnh sẽ chuyển cho dân Sài gòn chích ngay – dù tỷ lệ phản đối vaccine
Trung Quốc theo thăm dò của BBC, của người miền Nam nói riêng và Việt
Nam nói chung, là rất lớn. Trong các tin nhắn bị tiết lộ, có cả tin về
chuyện các nhân viên cấp thấp ở Sài gòn than thở vì bị bắt buộc phải
chích vacccine Trung Quốc. So
sánh Sài Gòn với Bắc Giang, cùng là những nơi chịu dịch nặng nề, nhưng
rõ ràng Hà Nội đã chuẩn bị mọi thứ để dập dịch ở phía Bắc, vì sợ ảnh
hưởng đến thủ đô. Phía Sài Gòn, chỉ đến tuần trước, hàng chục ngàn công
nhân vẫn đang đi làm, tập trung trong các khu công nghiệp, mới được thử
nghiệm dò virus. “Giờ
thì để xem chính quyền còn nói Hội thánh truyền giáo Phục Hưng là nguồn
lây chính cho Sài Gòn không”, một người dân giấu tên, ở Gò Vấp nói. Đầu
tháng 6, Báo Thanh Niên cũng công bố có đến 6 nguồn lây nhiễm mới quan
trọng. Giám đốc Sở Y tế ở Sài gòn cũng lấp lửng xác nhận mọi thứ đã bùng
phát từ đầu 30-4 qua các ngày vui chơi, bầu cử và cả tập trung người làm
căn cước công dân, do chính quyền chủ trương. Cách
đây 2 ngày, các nhà lãnh đạo ở HCM phát đi một thông điệp hốt hoảng chưa
từng có “Hãy xem người đối diện như một F0”. Trên tờ Dân Trí ngày
18-6-2021, ghi lại thông báo của Sở Y tế là “Những chuỗi lây nhiễm tại
nơi làm việc lại diễn ra khi có sự giao tiếp giữa các đồng nghiệp để
trao đổi công việc, sinh hoạt nội bộ, cùng ăn cơm, nói chuyện giờ nghỉ
trưa. Những tiếp xúc này vốn là bình thường và cần thiết để duy trì mối
liên hệ công việc nhưng giờ đây cũng trở thành yếu tố khiến dịch bệnh
lây lan”. Tức
giống như Ấn Độ, tình trạng lây lan theo cảnh báo của giới chức Việt
Nam, mọi thứ đồng nghĩa là lây nhiễm tự do, không còn kiểm soát được.
Ngay cả khi bị cách ly, cũng có thể tự lây lan cho nhau. Cách
thức của Việt Nam đang áp dụng với việc phòng chống dịch, được xem như
hình thức thời chiến. Mệnh lệnh ban ra sẽ được giám sát thi hành mà
không cần biết trong lòng xã hội có theo đuổi nổi các hành động duy ý
chí của chính quyền hay không. Sáng ngày 20-6 ở Việt Nam, tất cả các tài
xế xe ôm công nghệ, hàng quán buôn bán nhỏ để mang đi đều bị đóng cửa.
Không có bảo hiểm, không có hỗ trợ gì khác từ chính quyền, hàng triệu
người đang gồng mình chịu đựng, kể cả đói kém, để làm hài lòng các chủ
nhân ông trong cuộc săn đuổi covid không hình dạng khắp đất nước.
Nhưng trong khi đó, vẫn có hàng triệu người khác vẫn phải xếp hàng vào
các khu lao động để thỏa mãn ý chí “bảo đảm sản xuất và thành công chống
dịch” của đảng và nhà nước. Có nghĩa là xã hội sẽ không bao giờ được
giãn cách chống dịch thật sự vì vẫn có người phải chấp nhận ra ngoài lao
động, làm ra tiền để giao nộp và nuôi chính quyền. Hóa
ra, nhân dân một cổ hai tròng – như Hồ Chí Minh, lãnh đạo đảng cộng sản
đã nói – dịch đã vật người một tầng, nay cả chính quyền cũng vật người
dân thêm một tầng đắng cay nữa. |