TIẾNG DÂN
16-6-21

Những chiếc ghế gỗ và sự “sang trọng cộng sản”

Jackhammer Nguyễn

Người Việt trên mạng xã hội so sánh những chiếc ghế của các nguyên thủ quốc gia khối G7 trên bờ biển nước Anh với chiếc ghế của ông Nông Đức Mạnh (hỗn danh “Mạnh mượt”), cựu tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN).

Từ trái qua: Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng Ý Mario Draghi trong cuộc họp điều phối của EU tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Carbis Bay, Cornwall, Anh, ngày 11/6/2021. Nguồn: Reuters/ Phil Noble.

Những chiếc ghế của các lãnh đạo châu Âu ngồi là “hàng chợ”, đồ công nghiệp, giống hệt những chiếc ghế trong các gia đình bình thường ở phương Tây, được cư dân mạng mang ra so sánh với chiếc ghế sơn son thếp vàng của ông Nông Đức Mạnh ngồi, có phần chắc bên trong là gỗ quý, lấy từ một cánh rừng nhiệt đới đang bị tàn phá nào đó ở Việt Nam.

G7 là bảy cường quốc công nghiệp hàng đầu thế giới, có thể chế dân chủ: Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Ý, Nhật, Canada.

Việt Nam hiện được xếp vào loại quốc gia có thu nhập trung bình thấp, theo chế độ toàn trị cộng sản.

G7 đang bàn kế hoạch mua vaccine chích ngừa Covid-19 để viện trợ cho các quốc gia nghèo, trong đó có Việt Nam. Việt Nam thì đang liên lạc khắp nơi (có kẻ “xấu mồm” nói là “lạy lục tứ phương”) để tìm thuốc chủng ngừa.

Có hai cảm xúc khi so sánh như thế của người Việt, dè bỉu và tức giận.

Theo những dữ kiện mà tôi liệt kê trên kia thì cảm xúc tức giận là cảm xúc rất dễ hiểu. Thế còn dè bỉu? Có lẽ cảm xúc dè bỉu bắt nguồn từ hai nguyên nhân.

Nguyên nhân thứ nhất, người cộng sản nhận, chính họ đại diện cho giai cấp công nông, cho tầng lớp bần hàn (lời bài Quốc tế ca, bài hát chính thức của những người cộng sản năm châu). Vì thế, về nguyên tắc, những người cộng sản đối nghịch với những gì xa xỉ, hào nhoáng, đại diện cho tầng lớp mà họ gọi là tư sản, tiểu tư sản (họ hay chế nhạo giới trí thức thành thị là xập xòe tiểu tư sản), tức là người cộng sản đã tuyên chiến với những gì gọi là … sang trọng. Cho tới nay vẫn chưa nghe họ rút lại lời tuyên chiến ấy.

Nguyên nhân thứ hai là, những người không ưa người cộng sản thường gọi người cộng sản là nhà quê, ở trong rừng ra, khỉ Trường Sơn, đàn bò vào thành phố (nhại một câu trong một bài hát của Trịnh Công Sơn) … Từ đó hình ảnh ông “Mạnh Mượt” chễm chệ trên chiếc ghế sơn son thếp vàng được xem như… “trưởng giả học làm sang”, hay là “đũa mốc mà chòi mâm son”...

Trong mấy chục năm quan sát những người cộng sản, tôi thấy từ khá lâu, cộng sản đồng nghĩa với những gì gọi là… sang trọng, hay ít nhất đó là khát vọng của họ vươn tới thứ mà họ cho là sang trọng. Đôi khi cái sang trọng ấy đồng nghĩa với đắt tiền, như một cái túi Louis Vuitton (túi Eo Vi) sản xuất tại Pháp chẳng hạn, hay là “lóng la lóng lánh” như cái ghế của ông Mạnh Mượt.

Hình ảnh “sang trọng cộng sản” thấy rõ nhất, khi ta quan sát các đoàn cán bộ đảng CSVN đi công tác nước ngoài. Trên mạng, người ta chế nhạo rằng, một ông cán bộ này, một bà cán bộ nọ mua hàng xa xỉ phẩm… tư bản đến hàng… container để đem về nước. Tôi nghĩ chắc chưa đến nỗi như vậy, chẳng qua là “bọn xấu mồm” nào đó nói ác thôi. Nhưng cả chục cái vali thì có, vì đó là điều tôi từng chứng kiến.

Lần nọ tôi gặp một đoàn cán bộ cao cấp Việt Nam đi công tác kết hợp du lịch ở một số thủ đô châu Âu, chúng tôi ngụ cùng khách sạn. Một anh là nhân viên điếu đóm cho gia đình đại gia khu công nghiệp Đ.T.T, than phiền với tôi là, cả đêm anh ta phải lo đóng gói, khuân vác cả chục cái vali của vợ và con gái ông Đ.T.T, vừa mới mua tại Rome và Paris.

Trong một khu cửa hàng thời trang tại Ý, tôi chợt thấy một bà trong đoàn ngồi chơi không mua sắm gì, tôi bèn lân la hỏi chuyện. Bà nói: “Mấy cái này chị mua hết rồi em. Chị định mua cho anh mấy cặp kiếng Ray-Ban, nhưng ở đây đồ xấu quá em ơi”.

Bà này từng là bí thư quận ủy lừng danh một thời tại thành Hồ. Bà nói với tôi rằng, ở Milan đồ đạc … sang hơn.

Thật ra cái không khí niềm vui mua sắm sang trọng này, chúng ta thường gặp ở các đoàn du khách người Việt, người Trung Quốc, không phải là cán bộ, sang phương Tây. Ai đã từng đi châu Âu hẳn phải chứng kiến những hàng dài du khách Tàu xếp hàng rồng rắn trước các cửa hiệu thời trang ở thủ đô các nước châu Âu để chỉ mua một cái túi xách hàng hiệu nào đó, bởi họ không muốn mua một cái túi như vậy ở Hoa Lục, vì rất rất rất có thể nó là đồ giả xuất xưởng từ những người anh em… Hong Kong.

Du khách Trung Quốc, cán bộ Trung Quốc là thị trường béo bở cho các nhà tư bản hàng thời trang, xa xỉ phương Tây. Có thể thấy, các quan chức Việt Nam cộng sản cũng thế, nhưng ở quy mô nhỏ hơn. Đâu phải tự nhiên mà ngay sau khi Việt Nam mở cửa vào năm 1986, một cửa hàng Louis Vuitton sang trọng mở ra ngay lập tức tại khách sạn Metropole giữa Hà Nội!

Trở lại khái niệm “sang trọng cộng sản” mà tôi đề cập ở trên, câu hỏi đặt ra là, tại sao những người cộng sản lại quên lời tuyên chiến chống sự xa xỉ tiểu tư sản, tư sản như vậy? Trong khi các tay tiểu tư sản thứ thiệt như Biden, Macron, Johnson… lại đành lòng ngồi trên những chiếc ghế bình dân?

Còn nhớ, các trang sách giáo khoa của mấy đứa con tôi học ở Mỹ, nói về chủ nghĩa tiêu thụ (consumerism), cũng như lên án xã hội tiêu thụ, khi người dân bị các quảng cáo tấn công, thúc giục mua hàng, để mua những thứ ngoài nhu cầu cơ bản, như một ngôi nhà lớn, một chiếc xe hơi sang trọng… Những trang sách như vậy, tôi không hề thấy trong sách giáo khoa thời cộng sản. Hãy cứ cho rằng chống chủ nghĩa tiêu thụ là của bọn… cánh tả phương Tây, thế cộng sản lẽ ra phải chống … quyết liệt hơn chứ?

Lý thuyết là thế, nhưng điểm khác biệt là các tay cộng sản Việt hay Tàu có quyền lực tuyệt đối, so với các tay tiểu tư sản phương Tây mà tôi đề cập, khi có quyền lực tuyệt đối thì không bao giờ e ngại sự chỉ trích. Hơn nữa các tay như Biden, Macron … phải hết hơi đấu đá với quốc hội, báo chí,… hàng ngày, hàng giờ, có thời gian đâu mà lóng với lánh (chỉ có ông Trump là không care nên ổng cũng lóng với lánh).

Những người cộng sản Tàu hay Việt không phải gian nan như vậy, họ bèn vươn tới sự “sang trọng cộng sản” thôi. Và những người hay dè bỉu người cộng sản là … “nhà quê” nên chú ý, họ bây giờ “sang trọng” rồi, không còn “nhà quê” nữa đâu