THỜI BÁO
08/02/2021

Mới đắc cử Tổng Bí Thư, Nguyễn Phú Trọng “hỏi tội” Hoàng Trung Hải?

Có thể nói, Hoàng Trung Hải là một trong những người thân cận với Nguyễn Tấn Dũng và có khả năng ông Trọng sẽ xử lí Hoàng Trung Hải như xử lí Đinh La Thăng.

Trước đại hội, ông Trọng đã cho kỷ luật và cách chức bí thư thành ủy Hà Nội với ông Hải rồi. Đây là bước chuẩn bị để xử lý Hoàng Trung Hải, người dân kỳ vọng như vậy. Tuy nhiên do bận đấu đá trước đại hội nên ông Trọng tạm gác chuyện xử lí ông Hải lại. Nếu ở nhiệm kỳ 3 ông Trọng thất cử thì đó là kịch bản đẹp nhất cho ông Hoang Trung Hải. Nhưng xui cho ông là ông Trọng lại chiến thắng vang dội giữ được nghế nhiệm kỳ 3 nên rất có khả năng, sắp tới ông Trọng sẽ cho xử lý Hải.

Hôm ngày 6/2 báo Tiền Phong có đăng bài “Ông Hoàng Trung Hải ký văn bản liên quan dự án Gang thép Thái Nguyên”, đây được xem như là phát súng lệnh cho quá trình xử lý sai phạm. Nếu ông Trọng lần này làm triệt để thì có thể nói đây là nhân vật thứ hai từng là ủy viên Bộ Chính Trị bị xử lý.

Có nhiều nguồn tin cho rằng, ông Hoàng Trung Hải là người gốc Hoa có liên quan đến mối quan hệ làm ăn với Trung Cộng nên ông Trọng chưa dám xử lý, chứ nếu Hải mà là người Việt chính hiệu thì ông đã bị ông Trọng xử lý cùng lúc với Đinh La Thăng rồi, chứ tội của Hoàng Trung Hải không nhẹ hơn tội của Đinh La Thăng.

Sự thật thì tội của Hoàng Trung Hải không nhỏ hơn tội của Đinh La Thăng là đúng, nhưng nguồn tin cho rằng Hoàng Trung Hải là người của Bắc Kinh thì không có cơ sở lắm, tuy nhiên nếu lần này mà ông Trọng không xử lý mạnh tay với Hoàng Trung Hải thì người dân lại có quyền nghi ngờ thêm gốc gác của ông này.

Ông Nguyễn Phú Trọng vẫn muốn dùng bài chống tham nhũng để tạo uy tín bản thân. Ngoài việc chống tham nhũng để thanh trừng phe cánh thì ông Trọng còn dùng bài chống tham nhũng để tạo nên một hình ảnh lãnh tụ như ông Hồ Chí Minh.

Yếu tố Trung Quốc trong sai phạm của Hoàng Trung Hải

Theo như báo chí CS đưa tin thì ông Hoàng Trung Hải trong thời kỳ giữ chức Phó thủ tướng Chính phủ đã thiếu kiểm tra, chỉ đạo; không thực hiện đúng quy chế làm việc khi xem xét điều chỉnh giá hợp đồng EPC tại Gang thép Thái Nguyên…

Hiện tại Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ra cáo trạng truy tố 19 bị can trong vụ án thất thoát 830 tỷ đồng tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO).

Theo cáo trạng, TISCO là doanh nghiệp nhà nước thuộc Tổng Công ty thép Việt Nam (VNS). Năm 2005, Chính phủ phê duyệt Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của TISCO với tổng mức đầu tư hơn 3.834 tỷ đồng trong đó TISCO thu xếp 375 tỷ tiền vốn, còn lại đi vay các ngân hàng.

Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) trúng thầu dự án này và tháng 7/2007 được ký với TISCO hợp đồng EPC số 1 (E là thiết kế, P là thi công, C là xây lắp) trị giá hơn 160 triệu USD.

Việc để tập đoàn này trúng thầu là một câu hỏi lớn, phải chăng vì yếu tố Trung Quốc rất nhạy cảm nên ông Trọng đã chần chừu khi cho xử lý Hoàng Trung Hải. Không xử lý là không được, còn nếu xử lý mà mạnh tay thì rất có thể làm phật lòng Bắc kinh.

Ông Hoàng Trung Hải là người có thẩm quyền cao nhất ở phía Việt Nam. Không hiểu tại sao ông lại để cho phía Việt Nam bị sập bẫy doanh nghiệp này và đến giờ xử lý không xong. Ông Hải là người có trình độ, được du học tây bài bản, nhưng việc ông để mắc lỗi sơ đẳng trong dự án này thì đó chính là điều mà người ta nghi ngờ nhiều nhất.

Hợp đồng quy định, giá trị này không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện và tổng thầu nếu chọn nhà thầu phụ phải được chủ đầu tư chấp thuận. Tuy nhiên, sau 11 tháng ký hợp đồng, MCC không ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, không triển khai thi công, rút hết người về nước… và có văn bản kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng, tăng giá trị hợp đồng thêm 138 triệu USD.

Đã lại lại tiếp tục chỉ đạo sai

Trong quá trình thực hiện dự án TISCO thuê hãng luật Kelvin China Parnership tư vấn và cho kết quả: “MCC không thể đơn phương tăng giá hợp đồng do giá trị hợp đồng là trọn gói cố định… Nếu MCC bỏ dở công trình, TISCO có thể chấm dứt hợp đồng và yêu cầu bồi thường cho các tổn thất, thiệt hại”.

Tuy nhiên, TISCO vẫn xin ý kiến để được điều chỉnh giá thiết bị (phần P) và chi phí khác (phần E) với dự án. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ không có căn cứ điều chỉnh và TISCO cần áp dụng điều khoản phạt và hủy đấu thầu, chọn lại nhà thầu nhằm đảm bảo tiến độ.

Ông Hoàng Trung Hải – Phó thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo về điều chỉnh tổng mức đầu tư như sau: “VNS tiếp thu ý kiến các bộ ngành liên quan, bổ sung những thay đổi ở Dự án thành phần tuyển khoáng và khai thác, trên cơ sở đó quyết định điều chỉnh Dự án và Tổng mức đầu tư, đảm bảo dự án có hiệu quả”.

Sau đó, TISCO và VNS tiếp tục đề nghị cho phép điều chỉnh chi phí phần C (xây lắp) trong hợp đồng EPC. Khi đó ông Hoàng Trung Hải với tư cách là phó thủ tướng đã ra văn bản nội dung: “Đồng ý về nguyên tắc việc xem xét một số phát sinh về giá vật liệu xây dựng do nguyên nhân bất khả kháng”.

Như vậy thì đã rõ, Hoàng Trung Hải vẫn tiếp tục ra chỉ đạo để dự án TISCO II được tiếp tục thay vì dừng hẳn. Ông Hải làm việc này thứ nhất là gay thất thoát tiền nhà nước, thứ nhì là làm có lợi cho phía đối tác Trung Quốc. Nhà thầu MCC đã nhiều lần vi phạm như thế, nhưng việc chế tài từ phía Việt Nam đã tỏ ra không cương quyết và điều đó dẫn đến, dự án cứ mỗi ngày một tốn kém mà không thể hoàn thành.

Sai phạm lớn, dự án bị đội vốn khủng nhưng Hoàng Trung Hải vẫn thăng tiến

Từ chỉ đạo này của Hoàng Trung Hải, TISCO đàm phán với MCC về việc điều chỉnh giá trị hợp đồng EPC và sau đó thống nhất chọn Tổng Cty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ phần C (xây lắp).

Phần C này cũng chuyển từ hợp đồng trọn gói sang hình thức hợp đồng theo đơn giá với chi phí tăng lên. Khi được hỏi ý kiến, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo: “Đồng ý việc điều chỉnh chi phí thực hiện phần C của hợp đồng EPC… HĐQT VNS phê duyệt việc điều chỉnh chi phí thực hiện phần C theo quy định…”.

Theo cơ quan truy tố, việc tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC  và chọn VINAINCON làm nhà thầu phụ dù không đủ năng lực đã vi phạm Luật Đấu thầu; làm tăng tổng mức đầu tư dự án.

Do đó, năm 2012, TISCO cùng VNS đề nghị Chính phủ cho phép chấp thuận điều chỉnh mức đầu tư. Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải có ý kiến: “Hội Đồng Quảng Trị VNS quyết định và chịu trách nhiệm thực hiện việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án theo quy định hiện hành”.

Căn cứ ý kiến này, VNS đã đồng ý cho TISCO được tăng mức đầu tư dự án từ 3.834 tỷ đồng lên 8.104 tỷ đồng. Đến năm 2018, dự án vẫn chưa hoàn thành nhưng TISCO đã chi 4.423 tỷ đồng nên phải chịu thiệt hại hơn 830 tỷ đồng. Thiệt hại này là số tiền lãi TISCO phải trả cho khoản vay của các ngân hàng.

Được biết năm 2012, Hoàng Trung Hải đang ở dưới cái bóng của Nguyễn Tấn Dũng, khi đó ông Trọng yếu hơn nên không thể xử lý Hoàng Trung Hải thì cũng dễ hiểu. Tuy nhiên mãi đến năm 2016, khi mà Nguyễn Tấn Dũng không còn làm thủ tướng nữa nhưng Hoàng Trung Hải vẫn tiến vào Bộ Chính Trị và nắm bí thư thành ủy thành phố Hà Nội là điều khó hiểu. Khi không còn Nguyễn Tấn Dũng che chở mà ông Hoàng Trung Hải vẫn tiến thân thì người ta có quyền nghi ngờ ông Hoàng Trung Hải tiến thân là nhờ yếu tố Trung Quốc.

Ông Trọng đang khó xử trường hợp Hoàng Trung Hải

Theo báo chí nhà nước thì trong dự án mở rộng sản xuất tại TISCO, ông Hoàng Trung Hải bị xác định có vi phạm, khuyết điểm nên bị Bộ Chính trị kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo. Quyết định thể hiện, ông Hải trong thời gian giữ cương vị ủy viên Ban cán sự Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ đã thiếu trách nhiệm, không xem xét, cân nhắc thấu đáo ý kiến của các bộ, ngành, cho ý kiến không rõ ràng, thiếu chặt chẽ, không đúng hợp đồng EPC.

Ông Hải cũng không đúng quy chế làm việc của Chính phủ đối với việc xem xét một số phát sinh về giá vật liệu xây dựng, điều chỉnh giá trị hợp đồng gói thầu EPC của dự án và tăng chi phí phần C của hợp đồng; cho ý kiến điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án và vay vốn tín dụng ưu đãi, vi phạm quy định về tín dụng đầu tư và tín dụng xuất khẩu của Nhà nước.

Ông Hoàng Trung Hải còn thiếu kiểm tra và chỉ đạo kiểm tra theo quy chế làm việc của Chính phủ nên không phát hiện được việc TISCO tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC, làm thay đổi bản chất và phá vỡ nguyên tắc quản lý hợp đồng. Ông Hải cũng đồng ý cho TISCO thanh toán các khoản chi phí trả cho MCC không đúng với hợp đồng. và làm cho TISCO thất thoát 830 tỷ đồng.

Hiện nay ông Hoàng Trung Hải đã không còn là ủy viên Bộ Chính Trị nữa, theo lý mà nói thì ông Trọng hoàn toàn có thể cho bắt Hoàng Trung Hải được, tuy nhiên theo nhiều nhà bình luận chính trị có uy tín thì họ đánh giá là bắt Hoàng Trung Hải không phải là dễ. Bởi lẽ vì từ trước tới giờ ông Nguyễn Phú Trọng rất ngại động chạm đến những gì có yếu tố Trung Quốc.

Nếu quả thật như lời đồn là ông Hoàng Trung Hải là người của Bắc Kinh thì ông Trọng sẽ không dám bắt. Vì vậy hãy đợi thời gian trả lời xem ông Hoàng Trung Hải có được quyền lực Bắc Kinh che chở hay không là mọi việc dần sáng tỏ.