|
Đảng, Truyền Thông Và 40 Năm Cuộc Chiến Tranh Chống Quân Xâm Lược Trung
Quốc 1979
Quách Hạo Nhiên
"Muốn biết chiến tranh là cái gì người cần hỏi ý kiến, người cung cấp
định nghĩa chính xác nhứt không phải là các vị nguyên thủ quốc gia, các
chính khách lẻo mép, và các vị thống chế, tổng tư lệnh không bị bom đạn
làm trầy miếng da nào" mà nên "hỏi những người phụ nữ đẻ con cho thiên
hạ đem đi nướng... hỏi những bà mẹ sau chiến tranh đi hết những nghĩa
trang này đến nghĩa trang khác tìm nấm mộ đề tên con mình mà không
gặp..."! (“Vết thương thứ mười ba” – Trang Thế Hy).
Vì sao “Đảng ta” lại bất ngờ “bật đèn xanh” ?
Thật bất ngờ là năm nay
cuộc chiến tranh chống quân xâm lược Trung Quốc năm 1979 được các cơ
quan truyền thông nước nhà thuật lại một cách rầm rộ và khá chi tiết đến
mức nhiễu loạn ngay sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán. Tuy vẫn chưa có cơ sở
vững chắc nào để khẳng định việc “bật đèn xanh” này có phải là bước tiến
thật sự trong nhận thức đặc biệt là trong vấn đề “Thoát Trung” của những
lãnh đạo cao nhất của đất nước hiện nay hay không nhưng trước hết, hãy
cứ tạm vui mừng trước đã. Không vui sao được vì đã hơn 30 năm qua (tính
từ ngày cuộc chiến này kết thúc (1989) và mật ước Thành Đô (1990) được
bí mật kí kết) gần như tất cả mọi vấn đề có liên quan đến cuộc chiến
khốc liệt và đẫm máu này hoàn toàn bị bưng bít, che giấu (thậm chí những
ai cả gan nhắc đến cuộc chiến tranh này có khi còn bị kết tội là “phản
động” hay “kích động lòng thù hận”, “gây chia rẻ tình hữu nghị” của hai
Đảng hai dân tộc Việt - Trung). Minh chứng rõ nhất là, toàn bộ sự kiện
lịch sử đau thương này chỉ được đề cập một cách sơ sài trong SGK lịch sử
để dạy cho các em học sinh phổ thông vỏn vẹn mấy dòng. Trong khi đó với
cuộc kháng chiến “chống thực dân Pháp” và “đế quốc Mỹ” thì không biết cơ
man nào là sách, báo, tài liệu cùng với đó là vô số các cuộc mít tinh
tuyên truyền, kỷ niệm vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Đáng nói hơn,
ở chiều ngược lại, bên kia biên giới “người bạn vàng”, “người anh em”,
người “đồng chí 4 tốt” của “Đảng ta” vẫn không thôi tuyên truyền với con
dân của họ rằng đây là cuộc chiến tranh nhằm “tự vệ, phản kích” trước
một Việt Nam “vong ân bổi nghĩa”! Từ đây, một câu hỏi mà rất những ai
nếu quan tâm đến chính trường cũng như các vấn đề xã hội Việt Nam hôm
nay không thể không đặt ra là tại sao năm nay “Đảng ta” lại đột ngột
thay đổi thái độ như vậy? Trong cái nhìn tích cực nhất, tôi thử nêu ra 3
lý do cơ bản để lý giải cho sự “bẽ kèo” rất đột ngột này của “Đảng ta”
như sau:
Một,
phải chăng đây là một trong những điều khoản thỏa thuận trong mật ước
Thành Đô năm 1990? Nghĩa là sau thời hạn 40 năm kể từ ngày cuộc chiến
khởi phát các bên mới được công khai về cuộc chiến này cho dân chúng
mình? Một thỏa thuận như một điều kiện để “bình thường hóa quan hệ” với
chiêu bài “câu giờ” nhằm đánh lạc hướng dư luận quốc tế đồng thời cũng
là giữ thể diện cho kẻ xâm lược vốn là đồng chí, lãng giềng hữu hảo...
Hai,
sức ép từ Hoa Kỳ (nhất là từ thời tổng thống D. Trump) trong vấn đề đối
ngoại vì thời gian qua so với Trung Quốc “Đảng ta” đã quá thiên vị, chỉ
tuyên truyền một chiều và dĩ nhiên là rất không công bằng với Hoa Kỳ
trong cái nhìn về các cuộc chiến tranh? Tuy lúc nào cũng nói “gác lại
quá khứ hướng đến tương lai” nhưng lại lên án, mạt sát Hoa Kỳ rất nặng
nề vào mỗi dịp 30/4 hay bất cứ khi nào Đảng thích; ngược lại với Trung
Quốc thì lại rụt rè, sợ sệt, im lặng đến đáng ngờ? Trong khi đó, hiện
nay nếu không có sự tuyên bố mạnh mẽ cùng sự hiện diện của Hòa Kỳ ở Biển
Đông thì rất có khả năng Trung Quốc đã động binh gây khó dễ hơn cho Việt
Nam trong vấn đề tranh chấp chủ quyền các đảo ở Trường Sa, Hoàng Sa.
Không những vậy, trong chính sách tuyên truyền lúc nào cũng xem Hoa Kỳ
là “thế lực thù địch” còn Trung Quốc tuy luôn ức hiếp ở biển Đông thì
lại là “bạn vàng” và “đồng chí 4 tốt”?
Ba,
đây là một trong những kịch bản quan trọng trong công tác chuẩn bị của
“Đảng ta” cho cuộc gặp gỡ thượng đỉnh lần 2 giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều
Tiên đang cận kề vào cuối tháng. Trong tình hình dân chúng nhất là các
lực lượng tiến bộ trong xã hội đang có nhiều bất đồng và mất niềm tin
với Đảng; cộng với đó là sự bất ổn khi nhìn sang tình cảnh nổi giận của
người dân Venezuela nên “Đảng ta” không thể không phòng bị từ xa về
những tình huống bất ngờ và xấu nhất có thể xảy ra?
Khi truyền thông thay việc của các sử gia
Như đã nói, cuộc chiến đấu chống quân xâm lược Trung Quốc diễn ra cách
đây đúng 40 năm nhưng có hơn 30 năm “Đảng ta” không cho bất kỳ ai đề cập
đến sự kiện này. Vậy mà đùng một cái, năm nay Đảng lại “bật đèn xanh”
cho giới truyền thông báo chí đưa tin thoải mái mà không ngăn cản gì.
Chưa kịp vui mừng vì sự đột ngột thay đổi thái độ này của Đảng thì lại
thấy vô cùng quan ngại cho cách đưa tin ồ ạt như xả lũ của các cơ quan
báo chí, truyền thông nước nhà trong những ngày qua. Có thể nói, ngoài
một số báo có bề dày truyền thống và kinh nghiệm như Tuổi trẻ, Thanh
hiên, Vnexpress... nên bài vở về chủ đề này được chuẩn bị khá công phu,
kỹ lưỡng cả về nội dung lẫn hình thức trình bày thì còn lại đa phần có
vẻ đang có biểu hiện của sự tùy tiện, mạnh ai nấy nói chẳng khác gì một
trận địa ngỗn ngang không có tướng lĩnh đủ dũng khí để và bản lĩnh để
chỉ huy?
Qua việc này mới thấy, việc “Đảng ta” đã “cấm khẩu” dân chúng suốt 30
năm qua cũng như việc tước đoạt quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí
trong xã hội hôm nay nó nguy hiểm đến mức thế nào. Tuy giờ đây, “Đảng
ta” đã “bật đèn xanh” cho giới truyền thông nhưng rõ ràng “Đảng ta” cũng
đang rất bị động vì hoàn toàn không có một sự chuẩn bị nào cho giới sử
học nước nhà suốt 30 năm qua về
cuộc chiến tranh này. Vì nói cho cùng, đây mới là thành phần duy
nhất đủ tư cách và uy tín nói để nói về lịch sử dân tộc trên tinh thần
khoa học chứ không phải đội ngũ truyền thông, báo đài hiện nay vốn chỉ
có nhiệm vụ đưa tin theo định hướng và chỉ thị. Bàn về sự kiện lịch sử
rất quan trọng đã xảy ra cách nay 40 năm nhưng đa phần chỉ là dân ngoại
đạo; lại thiếu sự đầu tư, chuẩn bị nhất là về tư duy về khoa học lịch
sử, không những vậy còn để cho cảm xúc nhất thời chi phối và lấn át thì
rất khó thuyết phục người khác về tính khách quan, khoa học, nhân văn,
nhân ái hay xa hơn là hòa giải lịch sử...
Chiến
tranh nói cho cùng là sự bất bình thường
của tâm lý con người trong những thời điểm oan nghiệt nhất của lịch vì
đã bất đắc dĩ fải tàn sát lẫn nhau. Đã trót bắn giết lẫn nhau thì cũng
nên biết sám hối chứ không nên chỉ có tự hào. Đồng ý là cần phải sòng
fẳng và minh bạch lịch sử nhưng khi chiến tranh đã qua rồi cũng phải hết
tỉnh táo và cẩn trọng trong khi nhắc lại nhất là cho thế hệ con cháu
nghe. Bài học kinh nghiệm cho mọi cuộc chiến tranh đẫm máu trong lịch sử
không nên chỉ dừng lại ở chuyện
“ta anh hùng, nhân hậu; địch man rợ, dã man” mà quan trọng hơn là sự
phòng bị và cảnh giác để tốt nhất là dừng bao giờ để xảy ra chiến tranh
thêm một lần nào nữa. Một dân tộc mà suốt chiều dài lịch sử lại ngập
chìm trong những cuộc chiến tranh đẫm máu (dù là với tinh thần chống xâm
lược rất chính nghĩa đi nữa) thì nhất định cũng phải xem lại thái độ ứng
xử và nội lực của dân tộc ấy trong những thời điểm hòa bình. Mình phải
làm sao và như thế nào để hết lần này đến lần khác bị ngoại bang xâm
lược để rồi con đường vinh quang của dân tộc lại là con đường
“xây xác quân thù” đầy bạo
lực như thế?
Thế nên, “tôn trọng sự thật khách
quan của lịch sử nhưng không kích động sự thù hận” là quan điểm đúng
về mặt lý thuyết nhưng thực tế là vấn đề rất khó khăn và phức tạp khi
trình bày. Nếu không phải là một sử gia chân chính, không có cách tiếp
cận khoa học, nhiều chiều thì rất dễ tự biến mình thành “sử nô” hoặc
cùng lắm cũng chỉ là ăn theo nói leo cho sướng miệng mà thôi!
Thay lời kết
Trong ba giả thuyết liên quan đến việc bất ngờ “bật đèn xanh” của “Đảng
ta” về cuộc chiến tranh năm 1979 (như đã trình bày ở trên) cá nhân tôi
thiên về giả thuyết cuối cùng nhiều hơn. Có hai lý do tôi thiên về giả
thuyết này là:
Thứ nhất,
mặc dù cho đến nay tuy đã bật đèn xanh cho giới truyền thông thoải mái
đưa tin (đến nhiễu loạn) nhưng có thể thấy vẫn không có một cuộc mít
tinh tchính thức nào từ phía trung ương hay địa phương để tưởng nhớ
những anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ tổ quốc trong cuộc đối đầu
với quân xâm lược Trung Quốc năm 1979 giống như những cuộc mít tinh vảo
mỗi dịp 30/4 hàng năm.
Thứ hai,
tuy thời gian qua “Đảng ta” đã có những thay đổi và biến chuyển tích cực
trong vấn đề lãnh đạo và điều hành đất nước, nhưng, có thể thấy hiện nay
lực lượng bảo thủ trong Đảng vẫn đang chiếm thế thượng phong. Bảo thủ ở
đây không phải là “bán nước” hay “thân Trung Quốc” mà trước hết là do sự
hạn chế, lạc hậu trong nhận thức và tư duy trước những vấn đề mới của xã
hội và trên thế giới. Điều này thể hiện rõ nhất ở cách nghĩ máy móc, ấu
trĩ “còn Đảng còn mình” của rất nhiều người. Với những người này, “còn
Đảng” cũng đồng nghĩa những quyền lợi về vật chất (tiền tài, danh vọng,
địa vị, chức tước...) mà Đảng đã ban cho không bị mất đi hay phổ biến
hơn là lợi dụng những chủ trương chính sách của Đảng để móc ngoặt và
tham nhũng, vun vén cho cá nhân mình. Vậy nên, dù cho Đảng có tệ hại đến
mấy đi nữa thì họ cũng nhân danh hay bênh vực trong sự mù quáng và ích
kỷ. Nói cho cùng, chính thành phần này chứ không phải ai khác mới là rào
cản, là trở ngại lớn nhất cho sự phát triển và phồn vinh của đất nước.
Với tầm nhìn hạn hẹp, sự ích kỷ và cực đoan đã ăn vào máu, những người
này đã và đang tạo sức ép lên số ít những cá nhân có tư duy tiến bộ
trong Đảng, thật sự vì dân tộc và đất nước.
Thời gian qua, những tranh cãi nẩy lửa xung quanh sự ra đời của quyển
sách “Gạc Ma vòng tròn bất tử”
mà trong đó với cái nhìn bảo thủ, hẹp hòi nhiều tướng lĩnh quân đội về
hưu đã lên án phản đối, thậm chí mạt sát và chụp mũ chính trị những
người đã đấu tranh để quyển sách ấy ra đời là một minh chứng cụ thể và
rõ ràng nhất. Hay cũng chính họ đã lên tiếng phản đối và gây sức ép lên
những người lãnh đạo cao nhất của đất nước khi biết được thông tin các
nhà sử học sẽ tổ chức biên soạn lại bộ sách Lịch sử Việt Nam trên tinh
thần và cái nhìn cởi mở, tiến bộ, hòa giải. Đặc biệt là về vấn đề bỏ
cách gọi quân đội và chính quyền Việt Nam cộng hòa trước đây bằng cụ từ
“ngụy quân, ngụy quyền” như trước đây.
Tóm lại, việc bất ngờ “bật đèn xanh” cho truyền thông nước nhà công khai
nói về cuộc chiến tranh chống quân xâm lược Trung Quốc cách nay 40 năm,
rất có thể đều nằm trong kế hoạch phòng bị từ xa của “Đảng ta” đặc biệt
và trước hết là để đảm bảo tuyệt đối về mặt an ninh chính trị cho cuộc
gặp gỡ lịch sử giữa hai chính khách hàng đầu thế giới D. Trump và Kim
Jong Un. Xa hơn nữa là nhằm khơi thông và hạ nhiệt những “cái đầu nóng”
của người dân vốn đang rất bức bối về nhiều vấn đề bất công và tiêu cực
trong xã hội và đất nước hiện nay. Rất có thể việc “bật đèn xanh” này
trong nhất thời sẽ làm Bắc Kinh nổi giận nhưng đây chính là phương án
tối ưu nhất trong hoàn cảnh gấp rút và phức tạp này. Cùng lắm sau đó
“Đảng ta” sẽ giải thích qua con đường ngoại giao bằng chiêu bài “ý thức
hệ”. Điều này dù sao vẫn tốt hơn là để cho những ức chế, dồn nén của
người dân nếu bùng nổ ra thì sẽ phản ứng không kịp? Bài học Venezuela
đang rành rành trước mắt nên chắc chắn “Đảng ta” sẽ không bao giờ chủ
quan. Trong cái nhìn này, dù muốn dù không cũng phải thừa nhận “Đảng ta”
đã rất “tài tình và sáng suốt”! Dĩ nhiên “tài tình và sáng suốt” trong
sự độc tài, độc đoán, vì sự tồn vong của Đảng, của chế độ này hơn là vì
sự tồn vong của quốc gia, dân tộc.
CT, 17/02/2019
Q.H.N
|