THỜI BÁO (Đức)
Tô Lâm là con người thức thời, từ chỗ phò Trần Đại Quang để được
Quang giới thiệu trám vào ghế bộ trưởng của ông Quang, nhưng khi ông
Trần Đại Quang mất quyền lực vì ngồi vào ghế chủ tịch nước hữu danh vô
thực thì Tô Lâm lại phò Nguyễn Phú Trọng. Tuy nhiên khi phò Nguyễn Phú
Trọng thì Tô Lâm không về vườn nhưng cũng không leo cao vì bản thân
Nguyễn Phú Trọng muốn giữ Tô Lâm ở lại chiếc ghế bộ trưởng bộ Công An để
dùng cho mưu đồ của mình.
Có thể nói cũng vì ông Trọng quá cần Tô Lâm mà Tô Lâm không thể rời ghế
bộ trưởng để tiến lên. Đấy là mặt trái của việc tiến thân nhờ vào quyền
lực bề trên bảo kê. Trong khi đó, Phạm Minh Chính thì không thuộc quyền
kiểm soát của ai ngoài Bắc Kinh thì ông ta cứ tiến lên sau một nhiệm kỳ.
Hai nhiệm kỳ liên tiếp dậm chân tại chỗ với chức bộ trưởng bộ công an
thì có thể nói cho đến bây giờ, ông Tô Lâm đã gần như hết cơ hội để
tiến. Chỉ một cơ hội duy nhất là đến đại hội XIV sau 5 năm, ông Tô Lâm
xin ông Nguyễn Phú Trọng ưu tiên cho một suất đặc biệt để tiến lên ghế
chủ tịch nước hữu danh vô thực như người tiền nhiệm của ông.
Tô Lâm cũng từng giúp Nguyễn Phú Trọng giải quyết những tình huống khó
nhưng bản thân ông Tô Lâm cũng có những yếu kém cố hữu. Yếu kém dễ nhận
ra nhất, đó là ông Tô Lâm gần như bất lực với nhóm cá mập ở TP. HCM gồm
Lê Thanh Hải, Lê Hoàng Quân, Nguyễn Văn Đua và Tất Thành Cang. Ông Tô
Lâm chỉ có bắt được Lê Tấn Hùng em trai ông Lê Thanh Hải. Tuy nhiên nhân
vật Lê Tấn Hùng là con cá bé đâu cần tới bàn tay Bộ Công An như ông Tô
Lâm?
Đối với ông Trọng, thì Tô Lâm có công cũng lớn và yếu kém cũng không
nhỏ. Trong đó có sai phạm liên quan tới Mobifone mua công ty nghe nhìn
AVG có liên quan đến sai phạm hàng ngàn tỷ. Chính những sai phạm lớn đó
mà ông Nguyễn Phú Trọng đã dễ dàng nắm thóp Tô Lâm trong suốt 5 năm.
Phạm Minh Chính, sếp mới của Tô Lâm nhưng là người quen
Phạm Minh Chính và Tô Lâm vốn là đối thủ của nhau khi còn làm ở Bộ Công
An. Tuy nhiên Phạm Minh Chính rẽ ngang hướng khác phát triển sự nghiệp,
điều này may mắn cho ông Chính, bởi nếu ở lại Bộ Công An ông Chính sẽ
không thể cạnh tranh nổi với Tô Lâm vì Tô Lâm là thuộc hạ thân tín của
Bộ Trưởng Trần Đại Quang. Nếu đấu riêng với Tô Lâm thì Phạm Minh Chính
có thể, chứ một mình mà đấu với liên minh Tô Lâm – Trần Đại Quang thì
Phạm Minh Chính chắc chắn thua cuộc. Vì vậy tạo bước ngoặt để rẽ sang
hướng khác là rất cần thiết. Vả lại, nếu tách ra khỏi Bộ Công An thì
Phạm Minh Chính được sự hậu thuẫn nhiệt tình của Nguyễn Tấn Dũng thì ở
lại Bộ Công An làm gì?
Đấy là chuyện của ngày ấy, còn chuyện ngày nay thì thời thế đã khác. Tô
Lâm dậm chân tại vị trí Bộ trưởng Bộ Công an ở nhiệm kỳ hai nên đã bị
Phạm Minh Chính vượt mặt. Điều trớ trêu là giờ Phạm Minh Chính trở lại
trong vai trò người đứng đầu chính phủ chỉ đạo các bộ trưởng, mà trong
28 bộ trưởng đó có ông Tô Lâm.
Đã năm năm phục vụ Nguyễn Phú Trọng trải qua biết bao gian lao khó nhọc
nhưng không tiến lên được, thì liệu giờ đây ông Tô Lâm có còn lòng nhiệt
tình để phục vụ ông Nguyễn Phú Trọng?
Trong 5 năm từ năm 2016-2021, ông Tô Lâm dưới quyền ông Nguyễn Xuân Phúc
nhưng thực chất, Tô Lâm hầu như chỉ làm việc cho Nguyễn Phú Trọng. Không
biết giờ đây ông Tô Lâm sẽ tiếp tục làm cho Nguyễn Phú Trọng hay còn có
thể làm việc cho Phạm Minh Chính? Được biết, Phạm Minh Chính là con
người bản lĩnh chứ không nhu nhược như ông Nguyễn Xuân Phúc. Đó là cái
khó đối với ông Tô Lâm. Có lẽ khi cùng ngồi chung trong Bộ Công An, ông
Tô Lâm hiểu rõ Phạm Minh Chính hơn ai hết. Từ vị trí Trưởng ban Tổ chức
Trung ương mà tạt ngang loại Nguyễn Xuân Phúc thì có thể nói ông Phạm
Minh Chính có bản lĩnh không thua gì Nguyễn Phú Trọng, nếu không muốn
nói là hơn.
Tô Lâm phải làm dâu trăm họ
Nếu nói đến cấp bộ thì hiển nhiên thuộc quyền kiểm soát của chính phủ.
Tuy nhiên có 2 bộ không thuộc quyền kiểm soát hoàn toàn của chính phủ,
đó là Bộ Quốc Phòng và Bộ Công An. Về mặt nhà nước, hai bộ này chịu sự
kiểm soát của thủ tướng chính phủ nhưng về mặt đảng, 2 bộ này chịu sự
kiểm soát của Tổng bí thư. Thông thường, quyền lực tổng bí thư lớn hơn
thì tổng bí thư sẽ kiểm soát hai bộ này nhiều hơn.
Những bộ mà người đứng đầu là ủy viên bộ chính trị thì điều như thế,
chính vì vậy mới có thể duy trì sức mạnh cho tổng bí thư. Hai bộ này là
hai cơ quan chuyên dùng súng đạn chính vì vậy mà đảng không giao hoàn
toàn số phận của nó cho thủ tướng, mà chia đôi, mỗi bên kiểm soát một
phần. Thông thường tổng bí thư kiểm soát sâu hơn.
Với tính đặc thù như vậy, nên Tô Lâm giống như làm dâu trăm họ, vừa phải
nghe lời thủ tướng vừa phải nghe lời tổng bí thư. Nếu thủ tướng và tổng
bí thư đấu nhau thì Bộ trưởng Bộ Công an phải chọn một bên rõ ràng.
Từ năm 2016-2021, Nguyễn Xuân Phúc nhu nhược để Bộ Quốc Phòng và Bộ Công
An rơi hoàn toàn vào tay Nguyễn Phú Trọng. Lúc này Tô Lâm rất nhẹ, ông
Tô Lâm chỉ cần vâng lệnh một mình Nguyễn Phú Trọng. Tuy nhiên, nhiệm kỳ
2021-2026, người đứng đầu chính phủ không phải là Nguyễn Xuân Phúc mà là
Phạm Minh Chính. Phạm Minh Chính là một chính trị gia cáo già và có bản
lĩnh hơn Nguyễn Xuân Phúc rất nhiều, ông ta thừa biết, nếu không kiểm
soát được quân đội và công an thì mãi mãi ông Chính phải chịu lép vế
trước Nguyễn Phú Trọng.
Dự đoán, thời gian sắp tới ông Phạm Minh Chính sẽ giành lại quyền kiểm
soát của ông đối với Bộ Công An. Chính vì vậy mà ở nhiệm kỳ này, ông Tô
Lâm phải chiều lòng cả Nguyễn Phú Trọng và Phạm Minh Chính. Thực tế cho
thấy, mối bất hòa giữa Phạm Minh Chính và Nguyễn Phú Trọng ngày một
khoét sâu chứ không thể khỏa lấp được.
Vì tranh giành sự ảnh hưởng trong đảng, triển vọng là trong tương lai sẽ
có cuộc tranh giành khốc liệt giữa Phạm Minh Chính và Nguyễn Phú Trọng
nhằm kiểm soát Bộ Công An. Hơn nữa, ông Phạm Minh Chính vốn là người
trong ngành công an ắt hẳn giờ đây với vai trò thủ tướng ông Phạm Minh
Chính sẽ tìm cách kết nối với những đồng nghiệp cũ để thiết lập nên mạng
lưới kiểm soát sâu rộng hơn trong Bộ Công An.
Hiện nay, ông Phạm Minh Chính chỉ mới tiếp quản chức thủ tướng, còn
nhiều việc ở phía trước. Tuy nhiên, trước sau gì ông Phạm Minh Chính
cũng tìm cách kiểm soát Tô Lâm hoặc nếu không kiểm soát được Tô Lâm thì
kiểm soát thuộc hạ của Tô Lâm thì lúc đó, trong Bộ Quốc Phòng có nhiều
phía hay mà coi.
Tô Lâm nên chọn ai hay thỏa hiệp?
Nói gì nói chứ thực tế hiện nay, Tô Lâm không có nhiều sự lựa chọn. Tô
Lâm là con người thức thời, ông ta sẽ dễ dàng ngã về ai mà ông thấy mạnh
hơn.
Trước mắt, sức mạnh chính trị thì giữa Nguyễn Phú Trọng và Phạm Minh
Chính tương đương nhau, tuy nhiên quyền lực ông Nguyễn Phú Trọng chỉ có
giảm sút chứ không thể tăng lên, trong khi đó quyền lực của ông Phạm
Minh Chính thì lại biến đổi theo chiều ngược lại. Việc ông Phạm Minh
Chính sẽ vượt qua Nguyễn Phú Trọng để giành lấy quyền chi phối trên
chính trường Việt Nam chỉ là vấn đề thời gian.
Với con người như Tô Lâm thì có lẽ ông sẽ tìm cách thỏa hiệp, vâng lời
bên này nhưng cố gắng không làm mất lòng bên kia để mọi việc ổn thỏa. Có
lẽ, tương lai ông Tô Lâm sẽ ngã theo Phạm Minh Chính nhưng bây giờ thì
chưa được, vẫn phải nghe lời Nguyễn Phú Trọng.
Là tướng công an, nhưng là tướng tình báo, hiện nay ông Phạm Minh Chính
đang có mối quan hệ với Bắc Kinh khá tốt thì không ai không thấy được
sức mạnh tương lai của ông Phạm Minh Chính.
Bộ Công an nói cho cùng, linh hồn của nó là tổng cục tình báo. Tuy
nhiên, năm 2018, để tránh rắc rối ông Nguyễn Phú Trọng đã dẹp tổng cục
tình báo để ông có thể kiểm soát Bộ Công An. Tuy nhiên, với vai trò là
thủ tướng mới, rất có thể ông Phạm Minh Chính sẽ tìm cách hồi phục tổng
cục này và tìm cách kiểm soát nó. Chỉ có thể như vậy thì Phạm Minh Chính
mới có thể vượt qua được Nguyễn Phú Trọng. Việc tranh giành ảnh hưởng Bộ
Công An giữa Phạm Minh Chính và Nguyễn Phú Trọng ra sao, hãy chờ xem hồi
sau sẽ rõ.
Nguyễn Duy – Thoibao.de (Tổng hợp) |